• Door: Melody Eveleens
• Leestijd: 5 minuten

Stappenplan bij honden en katten met vuurwerkangst

Vuurwerkangst bij honden is een groot probleem dat veel leed veroorzaakt. Ook katten en paarden kunnen deze angst hebben. Omdat het zo’n veelvoorkomend probleem is, hebben we er al eerder over geschreven, namelijk Wat te doen en te laten bij vuurwerk en Waarom je een angstige hond niet moet negeren.

Het gebeurt nog te vaak dat je pas eind december begint na te denken over een oplossing voor je hond of kat die doodsbang is voor vuurwerk. Terwijl, als je op tijd begint met training, maatregelen en middelen, er veel verbetering mogelijk is.

Wat is angst?

De definitie van angst is: een beklemmende, onaangename emotionele toestand veroorzaakt door sterke negatieve verwachtingen (‘gevaar’). Het leidt tot verhoogde waakzaamheid, toenemende activiteit van het autonome zenuwstelsel (hartkloppingen, beven) en spierspanning.

Het autonome zenuwstelsel kunnen we niet beïnvloeden, het regelt bijna alle onbewuste functies van het lichaam, zoals de ademhaling, spijsvertering, hartslag, bloeddruk en stofwisseling. Het is dus een onvrijwillige reactie. In geval van angst zal het sympathische zenuwstelsel geactiveerd worden: adrenaline wordt vrijgemaakt en het dier kan vluchten en/of vechten. Dit is de FFF-reactie: Flight, Fight, Fright: vluchten, vechten, angst. Het stelt het lichaam in staat om snel in actie te komen.

Ontstaan van vuurwerkangst

Angst voor vuurwerk is een logische reactie van een dier. Een dier weet niet dat wij een feestje vieren en dat die knallen en flitsen niet écht het einde ter tijden betekenen. Veel dieren die extreem angstig zijn voor vuurwerk hebben een keer een nare ervaring gehad, zoals een rotje dat naar ze gegooid is of een ander hard geluid waar ze enorm van zijn geschrokken. Dieren kunnen dan gaan generaliseren en worden van meerdere harde geluiden bang.

Andere factoren die kunnen meespelen bij het ontstaan, in stand houden en verergeren van angst kunnen zijn:

• Genetische aanleg.
• De (vroege) socialisatie is niet in orde (bijvoorbeeld te vroeg weg bij de moeder). Bij buitenlandse honden zie je regelmatig dat de socialisatie op mensen of op bijvoorbeeld groot verkeer niet goed is.
• Een trauma (vuurwerk, ongeluk).
• De relatie met leefgenoten is niet in orde (kat kan bijvoorbeeld niet overweg met een andere kat in huis, verstoorde relatie met eigenaar, veel stress in huis, bijvoorbeeld door een scheiding).
• De huisvesting en leefomstandigheden zijn is niet goed (bijvoorbeeld een paard de hele dag op stal en te weinig contact met soortgenoten, een hond wordt te lang alleen gelaten)
• Verhuizing.
• Te weinig beweging en fysieke en mentale uitdaging
• Te veel actie en prikkels.
• Niet de juiste voeding (bijvoorbeeld te energierijk, energie niet kwijt kunnen met als gevolg gedragsproblemen)
• Hormonaal.
• Ziekte/pijn.

Hoe herken je een angstige hond?

• Lage lichaamshouding
• Oren naar achteren
• Staart tussen de benen
• Opgezette vacht
• Trillen
• Urine laten lopen
• Piepen
• Vluchten
• Verstoppen
• Haren verliezen
• Veranderingen in eetlust
• Maag-darmproblemen

Hoe herken je een angstige kat?

• Lage houding
• Verstoppen
• Grote pupillen
• Likken met de tong
• Kort een voorpootje opheffen
• Snorharen naar achteren
• Trillende/schokkende beweging maken op de achterkant van de rug
• Oren plat naar achteren
• Haren van de vacht staan overeind
• Blazen/grommen
• Vluchten
• Verstoppen
• Onzindelijkheid
• Veranderingen in eetlust
• Maag-darmproblemen

Advies bij vuurwerkangst

De volgende maatregelen en adviezen zijn van toepassing bij dieren die angstig zijn voor verschillende dingen (dus niet alleen voor vuurwerk) of over het algemeen erg prikkelgevoelig zijn.

• Probeer de oorzaak van de klachten te achterhalen (eventueel samen een gedragstherapeut).
• Ieder dier vraagt een eigen aanpak.
• Tteam en/of Ttouch toepassen. Tteam zijn grondwerkoefeningen voor dieren en Ttouch is een aanrakingstechniek. Beide zijn erop gericht om het leervermogen van het dier te stimuleren, terwijl de behandeling/leermethode een ontspannen gevoel geeft.
• Dier niet overprikkelen (omgeving te druk, te veel van je dier vragen).
• Rustige, veilige leefomgeving bieden.
• Zorgen voor voldoende schuilplaatsen.
• Ontspannende massage en/of grondwerk geven.
• Voeding onder de loep nemen. Wordt er bijvoorbeeld niet te veel energierijk eten gevoerd waardoor je dier te veel energie heeft en makkelijker probleemgedrag kan vertonen? In geval van stress is het belang van gezonde voeding nog groter!.
• Gedrag van de eigenaar op de angst/stress van het dier bekijken. De eigenaar kan een belangrijke rol spelen in het ontstaan en aanhouden van angst/stress.
• Soort en hoeveelheid van beweging kunnen bijdragen aan gedragsproblematiek. Krijgt je dier te veel of juist te weinig beweging?
• Zorgen voor voldoende mentale uitdaging (bijvoorbeeld hersenwerk en speuren).

Stappenplan bij vuurwerkangst

Start half oktober

• Zie bovenstaande maatregelen
• Trainen op vuurwerkgeluiden (liefst begin je hier nog veel eerder mee) met behulp van YouTube of cd’s.

Start half november

• Kruiden
  Er zijn verschillende kruiden die helpen om te ontspannen en angst te verminderen. Veel gedragstherapeuten zijn enthousiast over het ondersteunende gebruik hiervan. Het haalt de scherpe randjes van de onrust af waardoor therapie en training beter aanslaan. Het dier staat weer open voor nieuwe ervaringen. Let wel: sommige kruiden, zoals sint-janskruid, kunnen niet met alle medicatie worden gecombineerd. Neem contact met ons op voor meer informatie!
• Magnesium
  Magnesium heeft een ontkrampende werking op de spieren en een ontspannende werking op het hoofd. Tijdens wedstrijden kunnen kruiden beter vermeden worden (doping), maar magnesium kan wel gegeven worden (geen doping).
• Omega-3-vetzuren
  Het stofje DHA uit omega 3 is erg belangrijk voor een goede hersenfunctie. De grootste concentratie DHA bevindt zich in de hersenen, het zenuwstelsel en het netvlies. Het is daar ingebouwd in cellulaire en intracellulaire membranen. Voldoende inname van DHA is essentieel voor een goede opbouw en werking van het zenuwstelsel. Een langdurig verminderde inname van DHA verhoogt de kans op stoornissen in het denken, het gedrag en de stemming. In geval van gedragsproblemen is het dus belangrijk om het dieet aan te vullen met deze vetzuren!
• Bach Bloesems
  Bach Bloesems kunnen prima met kruiden en orthomoleculaire middelen worden gecombineerd omdat ze op het energetische lichaam werken. Als je bekend bent met Bach Bloesems kan dit erg goede resultaten geven, vooral als er een trauma aan de angst ten grondslag ligt.
• Chippen én registreren
  Zorg dat je in deze periode ook checkt of alle huisdieren gechipt zijn. Het komt vaak voor dat dieren wel gechipt zijn, maar dat de chip niet is geregistreerd of de gegevens achterhaald zijn. Deze tijd van het jaar is het moment om dit te controleren. De kans dat een dier schrikt, vlucht en/of de weg niet meer naar huis weet is namelijk extra groot door het afsteken van vuurwerk. De grootste databank is Stichting Nederlandse Databank Gezelschapsdieren.
  

Weken voorafgaand aan de jaarwisseling

• Voldoende veilige verstopplekken in huis maken.
• Ieder jaar slaan honden op de vlucht vanwege een onverwachte knal. Vanaf half december is het goed om specifiek rustige gebieden op te zoeken om je hond uit te laten. Als dit niet mogelijk is, houd dan je hond aangelijnd.
• Start half december met een ontspannende kruidentinctuur. Om de werking en juiste dosering op je dier af te kunnen stemmen, is het verstandig hier 2 weken voor de jaarwisseling mee te beginnen. Neem contact op voor meer informatie!

Oudejaarsdag

• Laat je hond alleen aangelijnd uit in een goed zittend tuig en aan een stevige lijn. Laat je hond ’s ochtends vroeg goed uit en doe de rest van de dag kleine rondjes in rustige gebieden.
• Sluit deuren, ramen en kattenluikjes.
• Houd tussendeuren open zodat je kat bijvoorbeeld naar zolder kan vluchten.

Oudejaarsavond

• Dieren binnenhouden.
• Laat je dier niet alleen, steun hem door je aanwezigheid.
• Dieren die bang zijn niet negeren! Angst is een onvrijwillige emotie die je niet kunt vergroten door aaien. Je dier mag getroost. Het is wel belangrijk dat je zelf rust en opgewektheid uitstraalt. Hier lees je meer over het al dan niet belonen van angst.
• Gordijnen dichtdoen en radio/tv aan.
• Voor afleiding zorgen in de vorm van een speeltje, wat lekkers en hersenwerkjes.
• Je dier niet straffen als hij bang is.

Deze informatie is uitsluitend bedoeld voor educatieve doeleinden en vervangt niet het advies van een dierenarts.

Door de strenge Europese Claimsverordening mogen wij maar zeer beperkt informatie geven over de werking van producten.
Heb je vragen over onze producten of de toepassing ervan? Neem dan contact met ons op. Ons team van natuurgeneeskundig therapeuten en holistisch dierenarts adviseert je graag.