Heermoes – Equisetum arvense
Heermoes is een plant waarvan de roots teruggaan tot de prehistorie! In de kruidengeneeskunde heeft heermoes affiniteit met het bewegingsapparaat vanwege de aanwezigheid van mineralen, waaronder silicium.
Heermoes behoort tot de paardenstaartfamilie, een boeiende plantenfamilie om meerdere redenen. De meeste planten en plantenfamilies produceren bloemen en zaden, maar er zijn ook planten die zich voortplanten door sporen, zoals (korst)mossen, wolfsklauwen, varens en paardenstaarten. Heermoes, als paardenstaart, valt onder deze categorie van planten zonder bloemen maar met sporen. Paardenstaarten hebben al honderden miljoenen jaren bestaan en lijken hun hoogtijdagen achter zich te hebben.
De paardenstaartenfamilie
Paardenstaarten hebben een kenmerkend uiterlijk dat vanaf enkele meters afstand al herkenbaar is.
Ze zijn te herkennen aan duidelijk zichtbare leden en smalle, streepvormige bladeren die in kransen staan. Sommige soorten dragen sporenaren op dezelfde stengels als waar ook het bladgroen zit, terwijl andere soorten aparte vruchtbare stengels met sporenaren hebben (bruin, want zonder bladgroen) en onvruchtbare stengels zonder sporenaren. Alle paardenstaarten zijn hol.
Waaraan je de plant herkent
Heermoes is een van de meest voorkomende paardenstaarten in Nederland. Het heeft aparte bleekbruine, onvertakte, vruchtbare stengels en groene, vertakte, onvruchtbare stengels. Het eerste segment vanaf een bladkrans is bij de hoofdstengel korter dan dat van de zijtakken. De vruchtbare stengels verschijnen in het vroege voorjaar en verdwijnen later in het seizoen, waarna de onvruchtbare groene stengels verschijnen. Heermoeswortels kunnen enkele meters de grond in gaan en daar wortelstokken ontwikkelen.
Waar hij graag groeit
Heermoes is een pioniersplant, gedijend in omgevingen met veel licht en zich goed aanpassend aan veranderende omstandigheden. Waar schaduwgevende planten zoals struiken en bomen zich vestigen, verdwijnt de heermoes. De plant groeit goed in zand met kiezels en kalk. Heermoes kan tegen uiteenlopende situaties en komt veel voor in Nederland, langs spoorlijnen, op omgewerkte grond, in tuinen en op bouwlocaties.
Heermoes giftig?
Een interessant feit over heermoes is dat de plant bepaalde metalen in zijn weefsels opslaat, waardoor deze metalen in hogere concentraties voorkomen dan in de directe omgeving. Hierdoor kan deze plant gebruikt worden om de aanwezigheid van specifieke metalen in een gebied te detecteren, zoals gouderts. Om deze reden is het ook extra belangrijk om alleen heermoes van een schone grond te gebruiken, anders voer je verontreinigingen aan je dier.
Er zijn gevallen bekend waarbij vee grote hoeveelheden heermoes had gegeten met vergiftiging tot gevolg. In normale, therapeutische doseringen is heermoes niet giftig.
Hoe krijg ik heermoes uit mijn tuin?
Heermoes kan een uitdaging zijn om uit je tuin te verwijderen. Spuiten is doorgaans ineffectief omdat de plant resistent is tegen chemicaliën. Uittrekken heeft weinig zin omdat de plant diep wortelt en de stengels bovengronds gemakkelijk breken, waardoor de plant snel weer tevoorschijn komt. Het veranderen van de bodem, bijvoorbeeld door bemesting, frequent ploegen, of zorgen voor schaduw, zijn mogelijke strategieën.
Naast heermoes zijn er nog twee veelvoorkomende paardenstaarten in Nederland: lidrus en holpijp. Deze planten verschillen onderling. Zo heeft lidrus vanaf een bladkrans het eerste segment van de hoofdstengel groter dan dat van de zijtakken, terwijl bij holpijp de scheidingen tussen de leden een lijn vormen die sterk zwart gekleurd is, in plaats van een zaagrand.
Toepassingen van heermoes
Heermoes staat bekend als een krachtig kruid met versterkende eigenschappen voor de nieren. Daarnaast heeft het een licht vochtafdrijvend effect, wat kan helpen bij vochtophopingen, bijvoorbeeld in de benen.
Dankzij het hoge gehalte aan silicium en flavonoïden is heermoes gunstig voor botten en gewrichten. Het stimuleert de aanmaak en het herstel van bindweefsel, waardoor het een positieve invloed heeft op het skelet, kraakbeen, pezen, gewrichtsbanden, huid, haar en nagels.
Silicium
Silicium is een van de meest voorkomende mineralen op aarde, maar het meeste zit ‘opgeslagen’ in zand en is in die vorm niet beschikbaar om te worden opgenomen door het lichaam.
Een goede verwerkingsvorm van heermoes, in een tinctuur bijvoorbeeld, is ook hier belangrijk voor een goede beschikbaarheid van dit mineraal en om een goed werkend middel te hebben.
Silicium is belangrijk voor de vorming van botten, kraakbeen, huid en bindweefsel. Als zodanig kan heermoes zinnig zijn bij herstel van allerlei blessures van het bewegingsapparaat en herstel na operaties.
Het is echter altijd belangrijk om bij het gebruik van kruiden bij dieren advies in te winnen bij een dierenarts of een ervaren kruidenkundige.
De veelzijdigheid van heermoes in zowel de kruidengeneeskunde voor mensen als in de verzorging van dieren maakt het tot een waardevolle plant in de natuurlijke gezondheidszorg.
Wil je heermoes voor je dier gebruiken?
Als je vragen hebt, helpen we je graag verder.
Deze informatie is uitsluitend bedoeld voor educatieve doeleinden en vervangt niet het advies van een dierenarts.
Door de strenge Europese Claimsverordening mogen wij maar zeer beperkt informatie geven over de werking van producten.
Heb je vragen over onze producten of de toepassing ervan? Neem dan contact met ons op. Ons team van natuurgeneeskundig therapeuten en holistisch dierenarts adviseert je graag.
