• Door: Melody Eveleens
• Leestijd: 3 minuten

Over pijn en pijnstillers: de bijwerkingen en de alternatieven

Om maar bij de conclusie te beginnen: pijn wordt veroorzaakt door verschillende stoffen die vrijkomen bij beschadigingen van het lichaamsweefsel. Cellen in beschadigd weefsel geven stoffen af die inwerken op de zenuwuiteinden. Deze sturen dit vervolgens als  pijnsignaal door naar de hersenen. Prostaglandine, een hormoonachtige stof, speelt in dit proces een belangrijke rol.

Wat is prostaglandine?

Prostaglandine heeft veel fysiologische functies waaronder het opwekken van een pijnreactie en een ontstekingsreactie. Wanneer er een infectie is, regelt het de verhoging van de lichaamstemperatuur (koorts).

Waarom doet pijn pijn?

Pijn is natuurlijk zeer onaangenaam, maar het lichaam doet dit niet voor de lol. Er bestaan mensen (van dieren heb ik er nog nooit van gehoord) met een erfelijke aandoening die ongevoelig zijn voor pijn. Deze mensen worden zelden oud.

Pijn heeft een belangrijke nuttige functie. Het heeft een boodschapperfunctie: je trekt je hand weg als je je bijna brandt en je belast die gewonde voet niet zodat de schade kan herstellen.

Waarom dan toch pijnstilling geven?

Als pijn te lang duurt heeft het een vertragend effect op het herstel. Pijnstilling kan dan uitkomst bieden. Daarnaast is het wel zo humaan om bij chronische aandoeningen pijnstilling te geven. In de natuur was een dier met heftige artrose waarschijnlijk al niet meer in leven.

COX-2
Het enzym cyclo-oxygenase (afkorting: COX) speelt een rol bij de vorming van prostaglandine. Pijnstillers zoals NSAID’s (non-steroidal anti-inflammatory drugs), remmen de werking van COX en voorkomen daarmee de vorming van prostaglandine. Hierdoor verdwijnt een groot gedeelte van de pijn en koorts en wordt de aanwezige ontsteking geremd. Het type prostaglandine dat betrokken is bij de beschadiging van weefsel en een rol speelt bij het pijnsignaal, wordt gemaakt door COX-2. Remming van COX-2 zorgt dus voor een remming van de pijn, de koorts en het ontstekingsproces. De meest bekende NSAIDS’s zijn aspirine, ibuprofen, diclofenac en naproxen.

COX-1
Naast het beïnvloeden van pijn- en ontstekingsprocessen speelt prostaglandine echter ook nog een rol in de ‘gezonde’ fysiologie. ‘Gezond’ tussen aanhalingstekens, want ontstekingsprocessen horen tot op zekere hoogte bij het leven. De prostaglandine die wordt gemaakt door COX-1 heeft in de ’gewone’ fysiologie een boodschapperfunctie (namelijk om de homeostase in stand te houden), die onder andere een belangrijke rol speelt bij de bescherming van de maagdarmwand tegen de zure maaginhoud. In de bloedplaatjes heeft het een functie bij de bloedstolling en in de nieren bij de bloeddoorstroming en de filtering.

Bijwerkingen van klassieke pijnstillers

NSAID’s remmen zowel COX-1 als COX-2. Zij kunnen daarom naast hun ontsteking-, pijn- en koortsremmende werking, ook bijwerkingen geven die te maken hebben met de remming van COX-1. Vooral misselijkheid en problemen met de spijsvertering (zoals maag- en darmzweren) zijn berucht. Ook een verhoogde bloedingsneiging (makkelijker of langer bloeden) en verminderde nierfunctie kunnen voorkomen bij langdurig gebruik.

Het gebruik van kruiden

Bepaalde kruiden zoals Yucca filamentosa (palmlelie), Rosmarinus officialis (rozemarijn), Boswellia serrata (wierookboom)* en Zingiber officinalis (gember) remmen selectief COX-2 en geven daardoor geen bijwerkingen. Door deze selectieve werking zijn er geen nadelige effecten op de bloedplaatjes en maagdarmwand. In tegenstelling tot de synthetische COX-2 remmers werken de gebruikte kruiden ook genezend.

Bepaalde kruiden zoals Zingiber officinalis en Camelia sinensis (theeplant) zijn sterke antioxidanten die vrije radicalen wegvangen waardoor ontstekingen worden voorkomen. Tenslotte kunnen kruiden met een mild ontspannende werking ook verlichting geven bij pijn.

*Boswellia serrata kan niet gegeven kan worden bij nierfalen en ook niet in combinatie met NSAID’s.  Wil je van NSAID’s overstappen op de Boswellia dan is het verstandig om in overleg met de behandelend dierenarts de medicatie af te bouwen en de Boswellia geleidelijk op te bouwen.

Chronische pijn

Ook bij indicaties als artrose, artritis en HD kan er goed met kruiden gewerkt worden. Zeker bij dieren met een chronische aandoening, waarbij de eigenaren vaak opzien tegen de bezwaren van  langdurig gebruik van NSAID’s, kan een kruidenmiddel een goed alternatief zijn. Bij acute gevallen is het niet altijd mogelijk om gelijk over te stappen op kruiden en is het raadzaam om de reguliere medicatie nog even voort te zetten. Ook is het niet altijd verstandig om koorts te onderdrukken, aangezien dit een van de lichaamseigen reacties is om indringers uit te schakelen.

Heb je vragen over onze producten of de toepassing ervan? Neem dan contact met ons op.

Deze informatie is uitsluitend bedoeld voor educatieve doeleinden en vervangt niet het advies van een dierenarts.

Door de strenge Europese Claimsverordening mogen wij maar zeer beperkt informatie geven over de werking van producten.
Heb je vragen over onze producten of de toepassing ervan? Neem dan contact met ons op. Ons team van natuurgeneeskundig therapeuten en holistisch dierenarts adviseert je graag.