Jonge dieren knallen vaak uit elkaar van de energie en dan is het best lastig om een balans te zoeken tussen beweging en rust. Als je te veel doet, ligt het gevaar van overbelasting op de loer en als je te weinig doet, kan er weer sprake zijn van onderbelasting.
Als (kersverse) eigenaar kan het nogal zoeken zijn naar een balans. Zeker als je ook enthousiast bent over wedstrijdsport of je dier graag een uitlaatklep gunt.
Jonge paarden
De discussies over wanneer je een jong paard begint met trainen en opleiden zijn vaak niet mis. In sommige kringen (draf- en rensport of western bijvoorbeeld) is het gebruikelijk om paarden al heel vroeg in te rijden en soms zelfs in wedstrijden uit te brengen. Ook jonge paarden op hoog dressuurniveau zijn vaak al jong flink getraind om de carrière- en fokkerijkansen zo optimaal mogelijk te benutten. De meeste paarden in Nederland worden gehouden als hobby en voor veel mensen is een deel van die hobby erop kunnen rijden. Daarnaast is de paardensport big business. In beide gevallen kan het toch niet zo zijn dat het paard slechts een product is?
Opgroeiende honden
De meeste honden zijn gezelschapsdieren en eventuele hondensport wordt voor de ontspanning gedaan. Dat wil alleen nog niet zeggen dat we er minder fanatiek onder zijn.
Jonge honden zijn ook echte stuiterballen met een schijnbaar tomeloze energie. Maar omdat honden zo hard groeien, is dat jonge lijf helemaal niet geschikt om eindeloos te wandelen, te rennen en te spelen. Ze moeten dus tegen zichzelf in bescherming genomen worden.
Te vroeg te veel is schadelijk
Te veel fanatieke beweging op jonge leeftijd kan problemen geven als de dieren ouder zijn en moet daarom voorkomen worden. Problemen die op latere leeftijd kunnen ontstaan zijn bijvoorbeeld artrose, spierproblemen, kissing spines (paarden) en heupdysplasie (HD, honden).
Fysieke belasting
Een van de belangrijkste redenen waarom jonge dieren nog niet klaar zijn voor veel of zware fysieke belasting is dat het bewegingsapparaat nog niet ‘af’ is. Dit heeft vooral te maken met het sluiten van de groeischijven. Pijpbeenderen (zoals de botten in de benen) hebben er aan iedere kant één en deze groeischijven zorgen ervoor dat het bot langer kan worden.
Het skelet is pas volledig belastbaar als alle groeischijven zich hebben gesloten en het skelet dus helemaal is uitgegroeid.
Er zijn verschillende groeischijven en die sluiten zich op verschillende leeftijden. Daarnaast zijn er individuele verschillen en hebben ook de geslachtshormonen invloed. Vrouwelijke dieren zijn eerder uitgegroeid en castratie (bij mannelijke dieren) heeft ook invloed.
Sluiten groeischijven paard
De groeischijven sluiten zich van onderen naar boven. Bij een paard betekent dit dat de groeischijven van kroonbeen en kootbeen rond 6 maanden beginnen te sluiten, pijnbeen en voorknie rond 18 maanden, opperarm, schouderblad en bijvoorbeeld het dijbeen tussen het 3e en 4e jaar. De wervelkolom begint vanaf 5 jaar te sluiten en is pas volledig klaar met 8 jaar.
Sluiten groeischijven hond
Ook bij honden sluiten de groeischijven het eerst in de voetjes en zo steeds verder naar boven. De groeischijven in de poten volgroeien stuk voor stuk in de leeftijd van 3 tot 8 maanden. Pas vanaf 12 tot 24 maanden sluiten de groeischijven van de wervelkolom en het bekken. Bij honden zijn er grote verschillen per ras. Grote honden zijn veel later fysiek volgroeid dan kleine honden.
Te weinig is ook niet goed
Het skelet moet dus uitontwikkeld zijn voordat het echte fysieke arbeid aankan. Pezen en spieren zijn ook in de groei en moeten de tijd krijgen zich te kunnen aanpassen. Voor deze structuren (bot, spieren en pezen) is te zware training niet goed, maar ze hebben wel beweging nodig en zelfs een bepaalde mate van belasting; dan wordt bot goed sterk en kunnen pezen en spieren straks alles goed aan. Vergelijk het met osteoporose bij mensen: de achteruitgang van bot is vaak het gevolg van te weinig staan en bewegen (belasten) en te veel zitten.
Een balans tussen belasting en rust
Jonge paarden met elkaar in de weide laten lopen tot ze oud genoeg zijn om in het werk te nemen klinkt misschien als een goed idee, maar is het niet altijd. Op een saaie, vlakke weide bewegen ze vaak veel te weinig en naast sociale vaardigheden (hoewel daar eigenlijk ook een volwassen paard voor nodig is) leren ze niet zo gek veel. Je kunt jonge paarden op speelse wijze van alles leren en voorbereiden op het rijden. Er valt zelfs nog wat voor te zeggen om heel voorzichtig in te rijden, maar zeker niet 4 á 5 keer in de week en ook geen uur. Zelfs niet als het paard het allemaal zo goed oppakt en aanbiedt.
Mentale prikkeling
Naast de fysieke gevolgen is het koppie van jonge dieren, ondanks alle energie, ook nog niet klaar voor het grotere werk. Als dieren op jonge leeftijd overvraagd worden, zie je vaak dat ze op latere leeftijd vastlopen en het werk opeens niet meer aankunnen. Ze kunnen ook bijvoorbeeld erg stressgevoelig en overprikkeld worden.
Hoe moet het dan wel?
Paarden moeten door een kundig persoon worden opgeleid en naar mijn mening niet ingereden worden voordat ze 4,5 jaar zijn. Voor die tijd kun je ook van alles doen om je paard op een verantwoorde wijze op te leiden voor een gezonde toekomst: denk aan grondwerk, coördinatie trainen, leren de juiste spieren gebruiken, wennen aan allerlei situaties maar vooral ook gewoon paard zijn met veel vrije beweging.
Als je om wat voor reden dan ook toch eerder erop wilt, kies dan voor een licht, vriendelijk en ervaren persoon en echt alleen om te leren dat er iemand op z’n rug zit. Ga geen uur (of half uur) aan de bak en ook niet 5x per week.
Voor honden zijn lastig richtlijnen te geven en is er ook minder onderzoek naar gedaan. Ik kwam dit artikel tegen dat goede tips en onderbouwing geeft.
Richtlijnen zijn fijn om een idee te krijgen van of je niet veel te veel of juist veel te weinig doet, maar blijf altijd goed kijken naar het individuele dier!
Supplementen voor opgroeiende dieren
Gezonde voeding is de basis en belangrijk voor een goede groei. Daarnaast kunnen supplementen jonge dieren ondersteunen. Gebruik bij veulens en pups geen kruiden. Er is amper onderzoek gedaan naar de veiligheid en dosering bij deze groep dieren. Vanaf zo’n 6 maanden kun je bepaalde kruiden, met mate en waar nodig in aangepaste dosering, gebruiken.
Adaptonicum is een kruidentinctuur die helpt om te gaan met grote veranderingen. Het kan bijvoorbeeld worden gebruikt bij paarden die uit de opfok komen, die worden ingereden of bij dieren die veel te verwerken hebben.
Glucosamine Complex is een mix van voedingsstoffen met o.a. vitamine C, calcium en magnesium om gewrichten soepel en botten sterk te houden. Het kan uit voorzorg worden gegeven aan rasdieren waar gewrichten een heikel punt zijn.
Multivitaminen & Mineralen Complex is een breed samengesteld middel van voedingsstoffen die de gezondheid ondersteunen. Dit poeder helpt tekorten te voorkomen en kan goed naast een natuurlijke voeding (rauw vlees voor honden of hooi voor paarden) geven worden om aan de verhoogde behoefte bij groei te voldoen.
Vis Omega voor honden en Vega Omega voor paarden bevatten omega om de hersenen gezond te houden, waardoor dieren zich goed kunnen concentreren en het leervermogen ondersteund wordt.
Deze informatie is uitsluitend bedoeld voor educatieve doeleinden en vervangt niet het advies van een dierenarts.
Door de strenge Europese Claimsverordening mogen wij maar zeer beperkt informatie geven over de werking van producten.
Heb je vragen over onze producten of de toepassing ervan? Neem dan contact met ons op. Ons team van natuurgeneeskundig therapeuten en holistisch dierenarts adviseert je graag.
