Paarden zijn erop gemaakt om de hele dag door hapje-stapje rond te lopen. Ze hebben een unieke spijsvertering en ook het gebit is erop ingesteld een groot deel van de dag met kauwen bezig te zijn. We zijn echter onze paarden op een heel andere manier gaan houden dan de natuur bedoeld heeft én ze worden een stuk ouder dan in het wild. Gebitsproblemen komen dan ook regelmatig voor.
Het paardengebit
Het paardengebit blijft gedurende het hele leven doorgroeien. Door veel kauwen slijten de kiezen af. Toch is het gebit gevoelig voor problemen. Regelmatige controle is dan ook belangrijk.
Wist je dat veulens vaak al met 12 kiezen geboren worden en dat de snijtanden een week na de geboorte al doorkomen?
12 tekenen van gebitsproblemen
1.Onrustig zijn met het bit
Als een paard onrustig is met het bit – door er bijvoorbeeld steeds op te bijten of te schudden met het hoofd – kan dat een teken zijn van gebitsproblemen.
2. Proppen maken of hooi uitspugen
Proppen maken betekent dat een paard hooi kauwt, er een balletje van maakt en het daarna weer uitspuugt.
3. Met het hoofd schudden
Met het hoofd schudden of gooien kan verschillende redenen hebben. Het kan bijvoorbeeld te maken hebben met de teugelhulpen die je geeft, een niet passend bit, een pollenallergie of gebitsklachten.
4. Gewichtsverlies en slechte gezondheid
Kauwen is de eerste stap in de spijsvertering en als dit niet goed verloopt, kunnen de voedingsstoffen niet goed worden opgenomen. Als je paard niet goed kauwt, verhoogt dit ook de kans op slokdarmverstopping en koliek.
5. Met lange tanden eten
Langzaam eten kan een duidelijk signaal van pijn in de mond zijn.
6. Bokken, ervan doorgaan en schrikachtigheid
Helaas worden deze paarden vaak als ongehoorzaam gezien, terwijl ze eigenlijk pijn hebben.
7. Morsen met krachtvoer
Een paard dat tijdens het eten van krachtvoer het graan morst of overal naar toe gooit, kan ongerust zijn dat z’n eten wordt afgepakt, maar kan ook mondproblemen hebben. Het paard heeft dan moeite om het graan in de mond te houden en goed te kauwen. Ook hier bestaat een vergrote kans op slokdarmverstopping.
8. Slechte mondgeur
Als er een vieze geur uit de mond of neus komt, kan er een infectie zijn van het tandvlees of ergens anders in de mond.
9. Kwijlen
De meeste paarden kwijlen niet. Als het gebeurt kan dit komen door het eten van planten of andere irriterende stoffen of een gebitsprobleem. Speekselen met het bit in is veel normaler. Als je het niet zeker weet of er verandert iets in het gedrag, bel dan de paardentandarts.
10. Neusuitvloeiing
Een beetje heldere tot melkachtige neusuitvloeiing is normaal. Een snotneus kan een teken van een sinusinfectie zijn, maar ook van een probleem in de mond.
11. Kopschuwheid
Kopschuwheid kan ontstaan zijn door mishandeling of slechte omgang met het paard. Maar het niet laten aanraken of het niet willen aannemen van het bit kan ook te maken hebben met pijn in de mond.
12. Uitdroging
Paarden met grote problemen aan het gebit kunnen geneigd zijn koud water te laten staan. Vanzelfsprekend kan dit grote gevolgen hebben. Het is dan raadzaam het voer van je paard nat te maken en zo snel mogelijk een professional in te schakelen.
Welke gebitsproblemen komen er voor?
Mogelijke problemen in de paardenmond zijn:
Glazuurpunten
Dit zijn richels aan de kiezen die zo scherp kunnen worden dat ze verwondingen in de mond kunnen veroorzaken.
Doppen
Doppen (een restant van een melktand of -kies) kunnen ontstaan bij het overgaan van melkgebit naar blijvend gebit. Dit kan afwijkingen aan het gebit geven en beschadigingen aan het verhemelte.
Golven
Bij ongelijk afslijten van de kiezen kan een golvend patroon ontstaan wat de kauwbeweging verstoort en waardoor nog meer problemen kunnen optreden.
Haken
Als de kiezen niet gelijkmatig afslijten kunnen daar scherpe punten aan ontstaan. Deze kunnen verwondingen geven en een normale kauwbeweging verstoren.
Onderbeet
De onderkaak steekt verder uit dan de bovenkaak.
Overbeet
De bovenkaak steekt verder uit dan de onderkaak.
Tandsteen
Een verharde laag tandplak die bestaat uit een afzetting van een mineraallaag door bacteriën. Het uit zich meestal als een gele of bruine kleur op de tanden. Tandsteen kan ook op of onder de tandvleesrand gaan zitten waardoor het tandvlees ontstoken kan raken.
Wolfskiezen
Een extra kies die soms pijnklachten kan geven.
Equine Odontoclastic Tooth Resorption and Hypercementosis (EOTRH)
Deze vervelende aandoening komt vooral voor bij oudere koudbloedpaarden. Als een paard aan deze ziekte lijdt, lossen de snijtanden langzaam op. Dit is ontzettend pijnlijk. De precieze oorzaak is niet bekend, mogelijk spelen het immuunsysteem en bepaalde bacteriën een rol.
Het is belangrijk alert op deze aandoening te zijn. Met pijnstillers en regelmatig reinigen van de tanden kunnen de symptomen enigszins onder controle gehouden worden. Anders moeten onder verdoving de tanden getrokken worden door een specialist. Deze paarden passen zich daarna vaak verrassend goed aan met het eten.
Wat te doen om problemen te voorkomen
Een paard in het wild eet zo’n 12 tot 16 uur per dag en maakt daarbij wel 55.000 tot 60.000 kauwbewegingen! Als een paard maar een paar voerbeurten per dag krijgt, maakt hij nog maar 10.000 kauwbewegingen per dag. Het mag voor zich spreken dat het gebit dan niet goed kan afslijten. Onbeperkt ruwvoer is dus een voorwaarde.
Daarnaast zijn voldoende mineralen zoals calcium, magnesium en fosfor de bouwstenen voor gezonde tanden. Als een paard gevoelig is voor tandvleesontstekingen, kunnen kruiden zoals Canadese geelwortel (Hydrastis canadensis), rode zonnehoed (Echinacea purpurea) en kattenklauw (Uncaria tomentosa) ingezet worden om ontstekingen te voorkomen of te helpen verminderen.
Regelmatig een preventieve gebitscontrole is net zoals voor een mens, ook voor een paard belangrijk. Hoe vaak dit nodig is verschilt per paard en afhankelijk van de leeftijd, eventuele klachten en voermanagement. Bespreek dit met de paardentandarts.
Deze informatie is uitsluitend bedoeld voor educatieve doeleinden en vervangt niet het advies van een dierenarts.
Door de strenge Europese Claimsverordening mogen wij maar zeer beperkt informatie geven over de werking van producten.
Heb je vragen over onze producten of de toepassing ervan? Neem dan contact met ons op. Ons team van natuurgeneeskundig therapeuten en holistisch dierenarts adviseert je graag.
