Schildklierproblemen bij katten komen vaak voor. In bijna alle gevallen gaat het om een overactieve schildklier (hyperthyreoïdie). Deze klier heeft een enorm belangrijke functie, hij reguleert de stofwisseling. Door de overproductie van schildklierhormoon kan een scala aan klachten ontstaan, je kat voelt zich echt niet prettig.
Hyperthyreoïdie bij katten staat volop in de belangstelling. Niet zo lang geleden kwam het namelijk nagenoeg niet voor. De mogelijkheden voor behandeling worden gelukkig wel steeds beter.
Het mysterie van hyperthyreoïdie
Uit autopsies is gebleken dat deze schildklieraandoening voor 1970 amper voorkwam. De afgelopen 30 tot 40 jaar komt deze ziekte echter steeds vaker voor. Katten van nu worden wel wat ouder, maar zelfs als je die factor meeneemt (katten die last krijgen van hyperthyreoïdie zijn gemiddeld 13 jaar), konden katten vroeger die leeftijd ook makkelijk bereiken.
Wat is er dan veranderd?
Zoals zo vaak is er ook bij een overactieve schildklier niet slechts één oorzaak aan te wijzen. Op dit moment lijkt het erop dat bepaalde chemicaliën in de omgeving van de kat (zoals brandwerende materialen in bouwmaterialen en meubels) een rol spelen. Ook genetische factoren kunnen eraan bijdragen. Voeding heeft ook grote invloed. Helaas is nog te weinig onderzoek naar gedaan hoe voeding deze klacht beïnvloedt.
Wat merk je aan een kat met een overactieve schildklier?
De belangrijkste symptomen die je aan je kat merkt hebben direct te maken met de overproductie van de schildklierhormonen:
- Afvallen, terwijl de kat vaak juist heel veel eet en zelfs zeurt om eten.
- Veel drinken en veel plassen.
- Braken, vaak door te snel eten; diarree.
- Gedragsverandering: hyperactiviteit ondanks hoge leeftijd, agressiviteit en veel miauwen. Dit gedrag kan gemakkelijk verward worden met beginnende dementie.
- Op andere plekjes slapen, vaak op een koude ondergrond, dit komt door warmte-intolerantie.
- Snellere hartslag.
De schildklier stuurt enorm veel processen aan en katten voelen zich echt slecht als ze aan hyperthyreoïdie lijden. De symptomen kunnen dan ook wat onvoorspelbaar zijn. Een klein deel van de schildklierkatten laat juist een heel ander beeld zien: ze worden sloom, zwak en willen niet eten.
Doordat de stofwisseling zoveel sneller gaat, worden andere orgaansystemen ook zwaarder belast. Denk hierbij vooral aan het hart, waardoor daar klachten kunnen ontstaan. Hierdoor kan de bloeddruk te hoog worden, wat ook weer nierproblemen kan geven.
Vaak is de vergrote schildklier te voelen in het keelgebied. Om de diagnose overactieve schildklier te kunnen stellen is bloedonderzoek nodig.
Behandelmogelijkheden
In de reguliere diergeneeskunde zijn er meerdere opties om een kat met hyperthyreoïdie te behandelen. De eerste keus en die met de beste resultaten is een gerichte behandeling met radioactief jodium. Hiervoor moet de kat worden opgenomen. Het is kostbaar, maar de resultaten zijn goed en er zijn weinig bijwerkingen. Meestal heeft je kat daarna geen andere medicijnen meer nodig. Laat je hierover voorlichten over je dierenarts.
Het medicijn Thiamazol (Thiafeline) is ook een mogelijkheid, maar kan zeker bij langdurig gebruik wel bijwerkingen geven. In de beginfase is het goed om regelmatig het bloed te controleren om tot een goede dosering te komen, daarna voelt de kat zich vaak een stuk beter.
Soms is ook een operatie mogelijk om het aangedane weefsel van de schildklier te verwijderen.
Er zijn kruiden die worden aangemerkt als goed voor de schildklier, maar helaas is hier nog weinig onderzoek naar gedaan. Daarom is het nog niet goed mogelijk katten met hyperthyreoïdie op een volledig natuurlijke manier te behandelen. Voor nu is het bij deze klacht het beste een goede samenwerking tussen de verschillende disciplines te zoeken.
Gewichtsverlies is een groot probleem
De mate waarin met name oudere katten met hyperthyreoïdie gewicht verliezen kan een groot probleem zijn. Doordat de overactieve schildklier de stofwisseling in de war schopt, verbranden ze hun voedsel sneller dan dat ze kunnen eten. Zeker bij oudere katten zie je dit vooral terug in de spiermassa.
Bij katten met milde klachten zie je vaak dat ze nog wel een buikje hebben en soms zelfs overgewicht, ondanks dat de spiermassa dus afneemt. Als de situatie langer duurt, gaat de spiermassa nog verder achteruit en is de kat eigenlijk aan het uithongeren. Als de hyperthyreoïdie niet behandeld wordt, kan dit zelfs leiden tot de dood. Het kattenlichaam gebruikt het eigen spierweefsel om aan de eiwitbehoefte te voldoen die past bij een carnivoor.
Hyperthyreoïdie en insulineresistentie
Een overactieve schildklier kan samengaan met andere klachten die je vaak ziet bij oudere katten. Hartproblemen zijn al genoemd en ook nierproblemen komen voor. Ook een beeld dat past bij insulineresistentie kan voorkomen. Vaak wordt pas op het moment dat de hyperthyreoïdie onder controle is duidelijk wat het symptoom van de hyperthyreoïdie is (geweest) en wat een eventuele andere ziekte is.
Voor al deze klachten zijn tegenwoordig speciale voedingen op de markt, de een met een nog groter marketingverhaal dan de ander. Maar het gaat niet om een reclame of een mooie verpakking, laten we kijken naar de inhoud.
Gezonde voeding is de basis
Om een kat met hyperthyreoïdie zo gezond mogelijk oud te laten worden, is veel goed verteerbaar eiwit nodig. Ook als er andere klachten bijkomen, zoals de hierboven genoemde insulineresistentie is dat belangrijk, net zoals een laag gehalte aan koolhydraten.
Het is logisch te kijken naar wat een kat in het wild zo ongeveer binnen zou krijgen: 50-70% eiwit, 5-10% koolhydraten en 30-40% vet.
De meeste commerciële kattenvoeding komt hier in de verste verte niet bij in buurt. Zeker droogvoer scoort dramatisch slecht. Brokken zijn vaak juist enorm hoog in koolhydraten, laag in vet en met een twijfelachtige kwaliteit van de (dierlijke) eiwitten. Hetzelfde geldt voor veel van dieetvoedingen bij ziektes als hyperthyreoïdie.
Een ander groot nadeel van kattenbrokken is dat het droogvoer is: er zit dus geen water in. Katten hebben weinig dorstprikkels en in combinatie met de soorten aandoeningen die veel voorkomen bij oudere katten is dat juist niet handig. Veel katten zijn chronisch uitgedroogd en hebben juist water nodig. Natvoer en/of versvlees is een betere keus en slechts een beetje of geen brokken.
Nadelen van dieetvoeding
De dieetvoeding bij hyperthyreoïdie kan bij sommige katten helpen, maar er zitten helaas ook nadelen aan. De werking berust op de rigoureuze beperking van jodium, het mineraal dat de schildklier gebruikt om hormonen te maken. De effecten op de lange termijn van deze beperking zijn niet goed bekend. Daarnaast is de samenstelling van met name brokken niet ideaal en eten veel katten deze voeding simpelweg niet. Het is een dieet dat zeer streng moet worden gevolgd: er mag niet iets lekker tussendoor gegeven worden zoals een snoepje of stukje vis en je kat mag niet bij de buren of van straat wat te eten kunnen halen. Dan werkt het dieet niet meer. Als er meerdere katten in huis zijn, kan dat problemen geven, omdat je deze voeding niet zomaar aan gezonde katten mag geven.
Wat te doen?
Vermoed je bij je kat een overactieve schildklier of is hyperthyreoïdie vastgesteld? Blijf in goed overleg met je dierenarts over de beste keuze van behandeling, zodat je kat zich weer beter voelt.
De juiste voeding is van onmisbaar belang om katten gezond te houden. Of het nu gaat om een kat zonder klachten, een oudere kat, of een met hyperthyreoïdie. De juiste balans tussen dierlijk eiwit, vet en koolhydraten is uiterst belangrijk om tegemoet te komen aan de veranderingen in de stofwisseling en de vertering.
Heb je vragen over dit artikel? Stuur ons een email!
Deze informatie is uitsluitend bedoeld voor educatieve doeleinden en vervangt niet het advies van een dierenarts.
Door de strenge Europese Claimsverordening mogen wij maar zeer beperkt informatie geven over de werking van producten.
Heb je vragen over onze producten of de toepassing ervan? Neem dan contact met ons op. Ons team van natuurgeneeskundig therapeuten en holistisch dierenarts adviseert je graag.
