Dit blog gaat over een vervelende aandoening bij paarden. In de wandelgangen wordt het vaak snijtandenziekte genoemd, maar eigenlijk hebben we het over EOTRH bij paarden: Equine Ondontoclastic Tooth Resorption and Hypercementosis. Het is een aandoening aan de tanden van vooral oudere paarden en kan voor deze dieren het welzijn en een fijne oude dag ernstig in gevaar brengen.
Wat is EOTRH precies?
De naam Equine Ondontoclastic Tooth Resorption and Hypercementosis geeft aan wat er bij deze aandoening aan de hand is. Paarden met deze ziekte hebben een gebitsprobleem waarbij de tanden oplossen terwijl er tegelijkertijd aan de tandhalzen cement wordt afgezet. Dit leidt tot ontstekingen en zwellingen in het tandvlees waarbij de tanden kunnen ook los gaan zitten.
Bij EOTRH zijn meestal een of meerdere snijtanden aangedaan. In sommige gevallen kan de ziekte zich verder uitbreiden naar achteren.
Een rondje Googlen op deze ziekte geeft de meest verschrikkelijke foto’s. Ook in vroege stadia van deze aandoening is er geen twijfel over mogelijk: dit is heel erg pijnlijk voor het paard. Gelijk ingrijpen is dus absoluut noodzakelijk!
Oorzaak onbekend
EOTRH komt aanzienlijk vaker voor bij koudbloeden, zeker veel IJslandse paarden zijn bekend met deze klacht. Het lijkt ook vaker voor te komen bij hengsten en ruinen.
Het vervelende is dat er (nog) geen precieze oorzaak bekend is. Hierdoor is het ook niet te genezen. Het doel van de behandeling is om het proces te vertragen en het paard pijnvrij te krijgen.
Niet te genezen, wel volop in ontwikkeling
Je hoort de laatste tijd steeds meer over snijtandenziekte en dat is maar goed ook. Het lijkt erop dat deze aandoening steeds beter herkend wordt. Het is belangrijk om alert te blijven op gebitsproblemen bij je paard omdat paarden heel slecht aangeven dat ze hier pijn hebben.
De precieze oorzaak van EOTRH weten we niet. De ontwikkelingen hierin staan gelukkig niet stil, er wordt steeds meer over bekend. Een aantal factoren die rol kunnen spelen zijn:
Genetische aanleg
Bepaalde rassen, zoals IJslanders, Shetlanders en andere koudbloeden lijken er het meest last van te hebben. Een bepaalde genetische aanleg lijkt daarom aannemelijk.
Verstoring van het immuunsysteem
Mogelijk speelt ook het immuunsysteem een belangrijke rol. In een vroeg stadium kan het helpen de weerstand te ondersteunen. Het lijkt er ook op dat PPID (afkorting van Pituitary Pars Intermedia Dysfunction, voorheen ziekte van Cushing) en EOTRH vaak samen voorkomen. Dit zou kunnen komen doordat beide klachten meestal bij oudere paarden voorkomen en PPID het immuunsysteem ondermijnt.
Bacteriën in de mond
Het zou kunnen dat bepaalde bacteriegroepen een rol spelen in de ontwikkeling van deze klachten.
Drukverdeling tanden
De tanden van een paard hebben nogal wat te verduren. Mogelijk kan een ongelijke en verkeerde verdeling klachten verergeren.
Herkennen van EOTRH bij je paard
Zeker in het beginstadium kan het lastig zijn EOTRH bij je paard te herkennen. Let op de volgende symptomen:
- Meer speekselen
- Moeite met doorbijten van wortels of andere harde dingen
- Uit de mond stinken
- Tandvlees dat er onrustig uitziet
- Je paard lijkt langere tanden te hebben: tandvlees trekt zich terug
De meeste paardenmensen kijken niet echt met grote regelmatig hun paard in de mond. Toch kan het de moeite lonen dit wel te doen en alert te zijn. Sowieso is voor senioren 2x per jaar een gebitscontrole door een paardentansarts echt aan te raden, onder andere om te voorkomen dat je paard met pijn rondloopt.
Veel mensen verkijken zich er namelijk op dat een paard wel ‘gewoon’ blijft eten. Maar eten is zo’n primaire basisbehoefte, dat als je daar klachten ziet, het probleem vaak al heel ver gevorderd is.
Een paardentandarts kan aan de hand van een röntgenfoto vaststellen welke tanden zijn aangedaan en in welke mate.
Behandeling van EOTRH
In de vroege fase van deze ziekte wordt vaak pijnstilling voorgeschreven en het advies om het gebit heel vaak te (laten) reinigen. Soms kan dat de klachten onder controle houden. Bij ernstige gevallen moeten tanden getrokken worden. Als dat dan eenmaal genezen is, is de pijn voor die tanden dan ook vaak weg!
Waarschijnlijk lees je dit artikel op onze site omdat je ook graag meer wilt weten over kruiden bij EOTRH. Net zoals de reguliere geneeskunde heeft ook de natuurgeneeskunde nog geen antwoord op EOTRH, maar beide geneeswijzen kunnen elkaar wel ondersteunen. Kruiden kunnen gebruikt worden om het immuunsysteem te ondersteunen, ontstekingen tegen te gaan en als natuurlijke pijnstilling.
Denk hierbij aan Boswellia serrata. Er zijn ook kruidencombinaties die een positief effect hebben op de gezondheid en herstel van het tandvlees zoals echinacea, Canadese geelwortel en kattenklauw. Omdat EOTRH zo pijnlijk is, moet het gebruik van kruiden wel echt gebeuren in goed overleg met de dierenarts en zoals gezegd, de aandoening kan niet genezen worden.
Tanden trekken: een invasieve ingreep?
Als de tanden erg zijn aangedaan, is tanden trekken de enige oplossing. Zoek hiervoor een ervaren paardenarts die ook dierenarts is. Meestal wordt er de voorkeur aan gegeven deze ingreep in de kliniek te doen omdat het paard flink verdoofd en gesedeerd moet worden en de tandarts in alle rust moet kunnen werken. Tanden trekken bij een paard gaat er niet zachtzinnig aan toe, meestal wordt dan ook afgeraden om erbij te blijven: de behandelaar heeft de handen vol en kan niet tegelijk jouw emoties in goede banen leiden.
Paarden herstellen vaak verrassend goed, ook als er veel tanden getrokken zijn. Als ze hersteld zijn kan kort gras vaak niet meer goed gegeten worden, maar lang gras, hooi en krachtvoer vormen vaak geen probleem meer.
Als alle snijtanden getrokken moeten worden, kan de tong gaan uitsteken omdat die normaal tegen de voorste rij tanden aan rust.
Tanden trekken kan een hele goede oplossing zijn, maar zonder kundige tandarts kan het pijnlijk voor je paard zijn en kan je paard achteraf ook nog veel last van de ingreep hebben. Mogelijk komt dit omdat ontstoken tandvlees niet goed te verdoven is. Ook moet de diagnose goed zijn. Niet ieder ouder paard met gebitsproblemen heeft EOTRH en dan is tanden trekken niet altijd nodig.
Voorkomen van gebitsproblemen
Sommige maatregelen om gebitsproblemen te voorkomen klinken verrassend veel als het tandartsadvies voor mensen. Namelijk zorg voor gezonde voeding met weinig tussendoortjes en suikers (in het geval van paarden, denk aan brood, pepermuntjes en paardensnoepjes).
Daarnaast zorg je voor een regelmatige gebitscontrole. Voor oudere paarden 2x per jaar.
Hierbij kan ook naar de drukverdeling van de tanden gekeken worden en als die ongelijk is kan dit gecorrigeerd worden.
Paarden met gebitsproblemen kunnen moeite krijgen met goed kauwen, waardoor de opname van voedingstoffen minder wordt en daarmee de conditie, wat weer kan leiden tot andere klachten. Een brede aanpak en het gebruik van supplementen kan hierbij ondersteunen.
We helpen je graag verder!
Deze informatie is uitsluitend bedoeld voor educatieve doeleinden en vervangt niet het advies van een dierenarts.
Door de strenge Europese Claimsverordening mogen wij maar zeer beperkt informatie geven over de werking van producten.
Heb je vragen over onze producten of de toepassing ervan? Neem dan contact met ons op. Ons team van natuurgeneeskundig therapeuten en holistisch dierenarts adviseert je graag.
