Op de meeste maneges is het traditie om nadat je van je paard bent gevallen er gelijk weer op te stappen en verder te rijden (en de volgende les taart te trakteren). Van je paard vallen doet pijn en kan je zo doen schrikken dat je bang wordt. Zo snel mogelijk er weer op en verder rijden kan helpen een goede ervaring te krijgen in plaats van met de val in je hoofd te blijven zitten. Daar kan geen taart tegenop.
Toch is dat niet altijd het beste idee, want een hersenschudding ligt op de loer en een niet opgemerkte hersenschudding kan gevolgen voor je gezondheid hebben.
Onzichtbare blessure
Hersenschuddingen komen bij verschillende sporten veel voor en paardrijden is er daar één van. Het is een risicosport. Als een ruiter vol op z’n hoofd valt en daarna niet goed aanspreekbaar is, zal ieder verstandig mens rekening houden met de mogelijkheid dat er een hersenschudding is en zorgen dat er een arts wordt geraadpleegd. Maar veel vaker zijn hersenblessures subtieler.
Hersenschudding en hersenkneuzing
Bij een hersenschudding worden de hersenen letterlijk even geschud. Meestal ontstaat een hersenschudding door een klap of val op het hoofd. Maar dit hoeft zeker niet! Ik houd me fanatiek bezig met skaten en ook daar zijn vaak hersenschuddingen. En dat is niet omdat we nou zo vaak op ons hoofd vallen, maar veel vaker door een schok van het lichaam waardoor het hoofd snel heen en weer geschud wordt. Dit kan dus ook door te vallen op je rug of nek bijvoorbeeld. Ook een schok door je ruggengraat, door bijvoorbeeld op je stuitje te vallen kan een hersenschudding veroorzaken.
Een zwaardere vorm is een hersenkneuzing. Het letsel kan dan blijvend zijn, herstel duurt zeer lang. Er is echt sprake van een kneuzing: weefsel is kapot en er ontstaat een zwelling met wondvocht.
Als je met een hersenschudding weer te snel te veel gaat doen, kan er meer schade ontstaan en ben je nog verder van huis.
Hoe herken je een hersenschudding?
Er zijn meerdere zaken om een hersenschudding te herkennen. Het is belangrijk dat je ze weet, zowel voor jezelf als ook om alert op te zijn als je een stalgenoot ziet vallen. Instructeurs zouden hier ook alert op moeten zijn!
Signalen om op te letten als je iemand ziet vallen
- Stil blijven liggen na een val
- Langzaam opstaan
- Vragen niet scherp kunnen beantwoorden
- Afwezige blik
- Langzame, moeizame bewegingen
Symptomen
- Verwardheid
- Duizeligheid
- Slechte balans en coördinatie
- Geïrriteerdheid of agressie
- Emotioneel, nerveus of verdrietig
- Misselijkheid en/of overgeven
- Gevoeligheid voor licht en/of geluid
- Hoofdpijn
- Druk op het hoofd
- Mistig gevoel in het hoofd
- Onrust
- Vermoeidheid en weinig energie
- “ik voel me niet helemaal goed”
- Wazig zien
Zeker bij volwassen kan het langer duren voordat deze symptomen duidelijk worden, dit kan een aantal uur duren.
Dit lijstje is niet volledig en je ziet ook dat sommige symptomen elkaar juist tegenspreken, zoals veranderingen in gedrag. Iemand kan rusteloos tot agressief of juist vermoeid zijn.
Alarmbellen
Bij de volgende symptomen moet onmiddellijk professionele medische hulp komen
- Bewustzijnsverlies, zelfs al is het maar heel even
- Een periode, hoe kort dan ook, van geheugenverlies of zaken niet goed kunnen herinneren
- Gevoel van desoriëntatie en verwardheid
- Hoofdpijn
- Overgeven
- Toevallen
- Dubbelzien
- Pijn in nek, tintelend gevoel in nek of andere ledematen
Om in gedachten te houden over een hersenschudding
Zoals ik eerder vertelde hoef je niet per se op je hoofd terecht te komen om toch een hersenschudding aan je val over te houden. En zo zijn er meer zaken om in gedachten te houden:
- Je kunt een hersenschudding hebben, ook als je niet keihard valt.
- Een cap beschermt tot op zekere hoogte, maar je bent natuurlijk niet ineens onoverwinnelijk. Ook met een cap kun je een hersenschudding hebben. Vervang je cap overigens na een val. Schade binnenin de helm zie je niet.
- Vrouwen lijken gevoeliger voor hersenletsel. Ze hebben vaker een hersenschudding en het herstel duurt langer.
- Ook na een milde val op je hoofd is er hersteltijd nodig. Het blijkt namelijk dat meerdere keren milde vormen van impact ook tot hersenschudding kunnen leiden.
- Als je eenmaal een hersenschudding hebt gehad, krijg je veel makkelijker een volgende. Het herstel en de ernst ervan kunnen steeds groter worden.
Herstel van een hersenschudding
Als je het vermoeden hebt dat je stalgenoot een hersenschudding heeft, laat hem of haar dan niet alleen en ook geen voertuig besturen. Als je zelf bent gevallen en je hebt het vermoeden dat je weleens een hersenschudding zou kunnen hebben, vraag om hulp!
Als je een hersenschudding hebt opgelopen is rust erg belangrijk. Je hoeft niet in bed te blijven tot je volledig hersteld bent, hier waarschuwen artsen zelfs tegen. Je moet je hersenen een beetje bezig houden. Veel mensen hebben wel meer slaap en rust nodig.
Ga pas weer aan het werk als je klachten zoals hoofdpijn en duizeligheid weg zijn. Zelfs dan kun je nog wat vermoeidheidssymptomen houden.
Sla het sporten even over. Na ongeveer 10 dagen kun je heel rustig weer beginnen met bijvoorbeeld fietsen of zwemmen, maar vermijd activiteiten waarbij je weer kunt vallen of een klap kunt krijgen. Overleg met je arts!
De eerste weken is het ook belangrijk beeldschermen zoveel mogelijk te vermijden: televisie kijken, op je telefoon scrollen en games kunnen het herstel vertragen. Ook lezen kan soms zelfs too much zijn.
Misschien ten overvloede, maar als je concentratievermogen is verminderd dan is een voertuig besturen een zeer slecht idee.
Tot slot, als je vermoedt dat je met een hersenschudding te maken hebt, neem dan het zekere voor het onzekere en ga uit van een hersenschudding tot een arts een diagnose heeft kunnen stellen.
Er komt altijd wel weer een nieuw moment waarop je veilig verder kunt paardrijden!
Met dank aan:
Womans Flat Track Derby Association
https://resources.wftda.org/competition/safety-and-track-resources/concussions/
Hersenstichting
https://www.sportzorg.nl/sportblessures/hersenschudding
http://www.pinkconcussions.com/
Concussion in Sport Group:
https://bjsm.bmj.com/content/bjsports/early/2017/04/26/bjsports-2017-097508CRT5.full.pdf
Deze informatie is uitsluitend bedoeld voor educatieve doeleinden en vervangt niet het advies van een dierenarts.
Door de strenge Europese Claimsverordening mogen wij maar zeer beperkt informatie geven over de werking van producten.
Heb je vragen over onze producten of de toepassing ervan? Neem dan contact met ons op. Ons team van natuurgeneeskundig therapeuten en holistisch dierenarts adviseert je graag.
