Knoflook, de een voert het al jaren aan z’n hond of paard en zweert erbij, terwijl de ander begint te steigeren zodra het woord knoflook valt omdat het giftig voor dieren zou zijn.
In dit artikel wil ik zo eerlijk mogelijke informatie geven over alles wat erover bekend is. We hebben er geen aandelen in en we verkopen het ook niet, maar zien in sommige gevallen wel de voordelen van knoflook.
Waarom wordt knoflook gebruikt?
Knoflook wordt al eeuwenlang voor van alles en nog wat toegepast bij zowel mensen als dieren. Onderzocht zijn de effecten bij:
- luchtweginfecties, knoflook verwijdert slijm uit de luchtwegen
- hoesten
- het remmen (of zelfs doden) van de groei van verschillende bacteriën en schimmels
- het ondersteunen bij hyperlipemie (vet in het bloed)
- hart- en vaataandoeningen, knoflook bevordert de bloedcirculatie
- de positieve invloed op de bloedvaten
- het ondersteunend inzetten van knoflook bij diabetes
Bij paarden wordt het veel gebruikt tegen vliegen, muggen en horzels. Bij honden en in een enkel bij geval katten wordt het toegepast om de gevoeligheid tegen vlooien en teken te verminderen. Veel eigenaren hebben hier positieve ervaringen mee, maar er is geen bewijs voor dat het werkt.
Er zijn enkele onderzoeken geweest naar het effect van knoflook op wormen. Hoewel er verschillende toepassingsvormen van knoflook zijn, is er tot nu toe geen effect op dit vlak aan te tonen.
Eigenschappen
Knoflook heeft een grote variëteit aan inhoudsstoffen, zoals complexe koolhydraten, etherische oliën, organische zwavelverbindingen en enzymen.
Het heeft verschillende effecten op het bloed, waaronder het verminderen van de stolbaarheid van het bloed en het werkt bloeddrukverlagend en ontkrampend op de bloedvaten.
Knoflook is algemeen weerstandverhogend en werkt tegen allerlei microben.
Vers of extract
Er zijn verschillende supplementen met knoflook, zoals etherische olie, extracten, gedroogde korrels, poeder, gefermenteerde producten en het wordt regelmatig verwerkt in voer.
Juist omdat er zulke verschillende toepassingsvormen en doseringen gebruikt worden, is het vergelijken van de verschillende onderzoeken best lastig. Als je knoflook wilt gebruiken, kun je het beste verse rauwe knoflook nemen omdat dit nog alle nuttige enzymactiviteit bevat en niet té geconcentreerd is.
Ik kwam een onderzoek tegen waarbij een bepaald type gerijpt knoflookextract (aged garlic) erg goed werd verdragen. In andere onderzoeken blijken extracten juist weer vaker aanleiding te geven tot maag- en darmklachten.
Bloedarmoede door knoflook
De controverse rondom knoflook heeft te maken met het feit dat het familie van de ui is en dat er door vergiftigingen met wilde uien al veel dieren in de problemen zijn gekomen. Uien zouden nooit aan honden, katten of paarden gevoerd moeten worden, die zijn giftig.
Het langdurig of in zeer hoge hoeveelheden (of in een zeer geconcentreerde versie) voeren van knoflook kan aanleiding geven tot een bepaald type bloedarmoede bij honden, katten en paarden. Er zijn namelijk verschillende inhoudsstoffen in knoflook die in hoge doseringen rode bloedcellen kunnen afbreken:
- Thiosulfaat veroorzaakt oxidatieve schade aan rode bloedcellen. Symptomen van bloedarmoede zijn bleke slijmvliezen, snelle ademhaling, sloomheid, zwakte, geelzucht en donker gekleurde urine.
- Het stofje N-propyl disulfide is ook een grote verdachte als rode bloedcellen kapot gaan omdat het de activiteit van glucose-6-fosfaatdehydrogenase in rode bloedcellen vermindert waardoor regeneratie niet meer mogelijk is.
Zeker als extracten gebruikt worden kan knoflook maag- en darmklachten geven zoals braken en diarree.
Toxische dosis van knoflook
In de biologie kom je deze uitspraak regelmatig tegen: alles is vergif. Uiteindelijk heeft alles een toxische dosis.
Bij honden en katten is de toxische dosis van knoflook 16-24 gram per dier per dag. 1 teentje per 20-25 kg lichaamsgewicht geeft in de praktijk geen bloedarmoede. Bij de onderzoeken waarbij bloedarmoede optrad werden extreem hoge doseringen gebruikt.
Voor paarden treden negatieve effecten op bij 0,2 gram per kg lichaamsgewicht per dag. Een paard van 400 kilo zou je dan zo’n 80 gram moeten voeren, dit is zo’n 20 teentjes.
Een teentje knoflook weegt ongeveer 4 gram.
Kwetsbare dieren
Er zijn bepaalde hondenrassen zoals Akita’s en Shiba’s met een hogere gevoeligheid voor het ontwikkelen van bloedarmoede door problemen door N-propyl disulfide.
Ook katten zijn gevoelig voor het ontwikkelen van bloedarmoede doordat hun hemoglobine meer aangrijppunten voor oxidatie heeft dan die van honden en mensen.
Ook paarden die zeer hoog in training staan kunnen hiervoor gevoelig zijn.
Aan drachtige en lacterende dieren is het geven van knoflook niet aan te raden.
Conclusie
Knoflook is een prachtig kruid dat al eeuwenlang met goed resultaat wordt toegepast. Het is ook een heel krachtige plant en als onderdeel van de alliumfamilie giftig voor veel diersoorten. Ook hier geldt, de dosis maakt het vergif. Met andere woorden: alles is uiteindelijk giftig als de hoeveelheid maar groot genoeg is. Mijn advies zou zijn om, als je knoflook wilt gebruiken, het echt te zien als een medicijn: kies de juiste dosis en gebruik het tijdelijk, dus niet standaard door het voer.
Toch kan het voor kwetsbare dieren een goede keus zijn om verder te zoeken naar een ander kruid met vergelijkbare toepassingen. Twijfel je? Neem contact op met iemand met verstand van dieren én kruiden.
Bronnen
Veterinary Herbal Medicine, Susan Wynn & Barbara Fougere
Saastamoinen M, Särkijärvi S, Hyyppä S. Garlic (Allium Sativum) Supplementation Improves Respiratory Health but Has Increased Risk of Lower Hematologic Values in Horses. Animals (Basel). 2019 Jan 2;9(1). pii: E13. doi: 10.3390/ani9010013. PubMed PMID: 30609743; PubMed Central PMCID: PMC6356413.
Buono F, Pacifico L, Piantedosi D, Sgroi G, Neola B, Roncoroni C, Genovese A, Rufrano D, Veneziano V. Preliminary Observations of the Effect of Garlic on Egg Shedding in Horses Naturally Infected by Intestinal Strongyles. J Equine Vet Sci. 2019 Jan;72:79-83. doi: 10.1016/j.jevs.2018.10.025. Epub 2018 Nov 3. PubMed PMID: 30929787.
Groot handboek geneeskrachtige planten, Geert Verhelst
Kovalkovičová, N., Sutiaková, I., Pistl, J., & Sutiak, V. (2009). Some food toxic for pets. Interdisciplinary toxicology, 2(3), 169–176. doi:10.2478/v10102-009-0012-4
Natural Medicines Database, Professional monograph garlic, geraadpleegd op 17-07-2019
Deze informatie is uitsluitend bedoeld voor educatieve doeleinden en vervangt niet het advies van een dierenarts.
Door de strenge Europese Claimsverordening mogen wij maar zeer beperkt informatie geven over de werking van producten.
Heb je vragen over onze producten of de toepassing ervan? Neem dan contact met ons op. Ons team van natuurgeneeskundig therapeuten en holistisch dierenarts adviseert je graag.
