Met name in het voorjaar wordt ons vaak de vraag gesteld wat je kunt doen bij hormonale klachten van dieren. Het kan dan bijvoorbeeld gaan om problemen met drachtig worden, overdreven hengstigheid of schijndracht. We adviseren dan meestal om als eerste de lever met kruiden te ondersteunen voordat er een behandeling specifiek op de geslachtshormonen wordt ingezet. Dit lijkt misschien een beetje vergezocht, maar het is eigenlijk best logisch.
Wat zijn geslachtshormonen?
Hormonen zijn chemische stoffen die in het lichaam een boodschappersfunctie hebben. Het hormoonsysteem regelt de processen die langzaam, gedurende langere tijd verlopen. Het andere signaalsysteem, het zenuwstelsel, regelt de snelle reacties. Geslachtshormonen zijn onderdeel uit de zogenoemde steroïdegroep. Hormonen zijn vetlievend: ze zijn in vet oplosbaar en worden opgebouwd uit cholesterol. Dit kennen we hoofdzakelijk als een schadelijke stof die je vooral zo min mogelijk in je lijf moet hebben om hart- en vaatziekten te voorkomen. Er zijn echter verschillende soorten cholesterol en deze zijn nodig voor een gezond functioneren van het lichaam, waaronder gezonde geslachtshormonen.
Het bekendste mannelijke hormoon is testosteron. De bekendste vrouwelijke hormonen zijn oestrogenen en progesteron.
Afbraak en opbouw in de lever
De lever heeft verschillende functies. Zoals je waarschijnlijk wel weet, breekt de lever hormonen af waarna ze via de bloedbaan, nieren en urinewegen worden afgevoerd. Daarnaast maakt de lever uit verschillende vetachtige stoffen cholesterol. En dit cholesterol dient weer als bouwstof om geslachtshormonen mee op te bouwen. Westers gezien is de lever een chemische fabriek en is het dus logisch om de lever te ondersteunen als je meer balans wilt in de geslachtshormonen. Maar ook de Chinese geneeskunde vindt hier wat van.
De generaal
De lever wordt in de Traditionele Chinese Geneeskunst ook wel ‘de generaal’ genoemd en krijgt nog een aantal aanvullende functies toegewezen.
Volgens de Chinezen is de lever belangrijk in het aansturen van processen doordat het beweging en circulatie ondersteunt. Dit wordt ook wel ‘vloeiend spreiden’ genoemd. Het gaat dus om een soepele flow, een verdeling van energie oftewel Qi. Ik vind dit een mooie overeenkomst met hoe wij westerlingen het hormoonsysteem zien: een boodschapperssysteem voor langzame, langdurige processen. Als er stagnatie in de Qi is, wordt vaak de lever behandeld om de beweging weer te stimuleren.
Een voorbeeld van hoe deze factoren samenhangen, is een gecastreerde hond die door deze ingreep een veel lagere geslachtshormoonproductie heeft met als bijeffect dat de vacht vaak veel dunner wordt en achteruit gaat. Als je nu de lever ondersteunt, neemt de stagnatie af en de circulatie toe en kan de vacht verbeteren.
In de vijf elementen-leer wordt de lever geassocieerd met woede. Hormonale klachten die gepaard gaan met irritatie of agressie worden dan ook geweten aan een disharmonie met de lever.
Er zijn dus verschillende manieren (Westers, Chinees of een beetje van allebei) om bij problemen met de hormonen als eerste naar de lever te kijken.
Mariadistel
Een van de mooiste kruiden om de lever mee te helpen is mariadistel (Silybum marianum). Het heeft een aantal bijzondere eigenschappen en is goed onderzocht. Vooral een van de belangrijkste inhoudsstoffen, Silymarine, heeft interessante onderzoeken op haar naam staan.
- Mariadistel is leverbeschermend gebleken. Bij onderzoeken in de jaren ’80 werden Beagles vergiftigd. In de groep die mariadistel kreeg, werden veel minder afwijkende leverwaarden gevonden en de hele groep overleefde dit vreselijke experiment.
- Mariadistel heeft leverregenerende eigenschappen. Er zijn verschillende onderzoeken geweest naar het effect bij levercirrose. Bij levercirrose is de lever zo zwaar beschadigd dat het weefsel zich niet meer kan herstellen. Bij zowel alcoholische als niet-alcoholische levercirrose is mariadistel werkzaam gebleken.
- Mariadistel ondersteunt de detoxificatie van de lever door een verhoogde glucuronidatie. Hierbij worden toxines na binding met glucuronzuur afgevoerd.
- Mariadistel kan worden ingezet als krachtige antioxidant. Als zodanig wordt het ook gebruikt bij besmettingen met giardia. Hier zijn verschillende werkingsmechanismen voor bekend. Het kruid vermindert ontstekingsreacties in de lever door bepaalde cellen te beschermen en het stimuleert het lichaamseigen glutathion, een krachtige antioxidant.
Mariadistel kan het beste gecombineerd worden gegeven, bijvoorbeeld met artisjok (Cynara scolymus) dat een grote affiniteit met de vetvertering heeft. Cynara werkt stimulerend op de galvorming en regelend op de vetstofwisseling.
Wil je kruiden gebruiken voor je dier? Neem contact met ons op! We helpen je graag!
Deze informatie is uitsluitend bedoeld voor educatieve doeleinden en vervangt niet het advies van een dierenarts.
Door de strenge Europese Claimsverordening mogen wij maar zeer beperkt informatie geven over de werking van producten.
Heb je vragen over onze producten of de toepassing ervan? Neem dan contact met ons op. Ons team van natuurgeneeskundig therapeuten en holistisch dierenarts adviseert je graag.
