Kan monnikspeper de verschijnselen van PPID verzachten? Gebruikerstest

Door Ingrid Langen
Categorie Dierverzorging
Leestijd 8 minuten

Er is niet veel wetenschappelijk onderzoek gedaan naar de toepassing van Vitex Agnus Castus bij PPID, terwijl er in de Engelse en Amerikaanse praktijk wel vaak monnikspeper wordt aangeraden. Wij wilden uitzoeken, door middel van een gebruikerstest, of we verbetering zien bij het geven van monnikspeper bij klinische verschijnselen van PPID.

Wetenschappelijk onderzoek

Er is een studie van Jill Beech (2001) waarin monnikspeper werd getest ten opzichte van een behandeling met pergolide. Hierin werd vooral gekeken naar de ACTH-waardes in het bloed. Hier werd geen noemenswaardig effect van monnikspeper gevonden.

Een latere Duitse studie (2013) waarin een bestaand preparaat werd getest (Corticosal) liet wel positieve resultaten zien, met name in de klinische symptomen.

In de Amerikaanse en Engelse praktijk wordt monnikspeper veelvuldig ingezet als behandeling van PPID als om de een of andere reden pergolide (merknaam: Prascend) geen optie is (te duur, te veel bijwerkingen, dier wil het niet eten). Pergolide samen met monnikspeper wordt afgeraden. Het bewijs voor deze toepassing is vooral anekdotisch. Er is, zoals gezegd, weinig echt goed wetenschappelijk onderzoek gedaan.

De werking van monnikspeper

De vruchtjes van de monnikspeper bevatten een behoorlijk aantal stofjes die de dopamineactiviteit kunnen beïnvloeden en de geslachtshormonen reguleren. Aan deze stofjes ontleent monnikspeper zijn werking op het gebied van de regulatie van hengstigheid, het gedrag van merries, de agressie bij sommige hengsten en dus ook z’n werking op de klinische verschijnselen van PPID.

Wat is PPID?

Pituitary Pars Intermedia Dysfunction (PPID) is de term voor de ziekte of het syndroom van Cushing. PPID bij paarden heeft veel overeenkomsten met de ziekte van Cushing bij mensen en honden, maar er zijn ook een aantal verschillen.

We schreven al eerder een artikel over PPID, de oorzaken, de aandoening en mogelijke ondersteuning.

In dit artikel lezen we dat:

“Net boven de hypofyse ligt nog een klier, die de hypothalamus wordt genoemd. Deze bestuurt de hypofyse met behulp van zenuwen die tussen beide organen lopen. De hypothalamus maakt de stof dopamine aan die de afgifte regelt van het stresshormoon ACTH uit de middenkwab van de hypofyse.

Bij paarden kunnen als gevolg van ouderdom de zenuwen tussen de hypothalamus en de hypofyse aftakelen. Daardoor krijgt de middenkwab van de hypofyse onvoldoende dopamine aangeboden met een ontremming van de afgifte van hormonen tot gevolg.

Er ontstaat dan in de hypofyse een goedaardige woekering van de cellen ter hoogte van de middenkwab. Het gevolg hiervan is een overmatige afgifte van het stresshormoon ACTH. De bijnieren gaan, onder invloed van de gestegen ACTH-afgifte, meer cortisol produceren. De hormoonspiegel raakt hierdoor uit balans.”

Gebruikerstest

Door middel van een gebruikerstest wilden we onderzoeken of de klinische verschijnselen van PPID verzacht worden door de toepassing van monnikspeper. Indicaties waar monnikspeper, volgens de literatuur, een positief effect kan hebben bij PPID zijn:

Het energieniveau: dat is vaak heel laag wanneer een dier lijdt aan PPID.
Stress: het stressniveau is verhoogd bij PPID als gevolg van de toename in cortisol.
Vacht: de vreemde vacht (hirsutisme) die ontstaat bij PPID en de verharing.
Spiertonus: die kan verhoogd zijn bij PPID (als gevolg van verhoogde cortisol niveau’s).
Hoefbevangenheid als gevolg van PPID.

De ACTH-niveau ’s in het bloed worden niet noemenswaardig veranderd, echter lang niet altijd wordt bij de klinische verschijnselen van PPID ook daadwerkelijk een verhoogd ACTH-niveau aangetoond. In dit opzicht lijkt het klinisch beeld toch wat los te staan van de bloedwaardes.

Wil je meer weten over ons product waarmee we de test hebben uitgevoerd? Stuur ons een email en we komen zo snel mogelijk bij je terug!

Vanwege de Europese Claimsverordening kunnen we op deze plaats helaas geen link plaatsen.

De samenstelling van dit product:

Vitex agnus castus fructus (monnikspeper).

Opzet

We zochten 10-15 paarden/pony’s, verdacht van PPID, met de bovengenoemde klinische verschijnselen. Paarden/pony’s die pergolide kregen deden niet mee. Paarden/pony’s die al lang PPID hebben konden ook niet meedoen, want hier lijkt monnikspeper geen effect te hebben.

Het ging dus vooral om paarden/pony’s vanaf ca. e5 jaar die deze verschijnselen begonnen te vertonen. Of die kort geleden gediagnosticeerd waren met PPID maar geen pergolide krijgen.

De deelnemende dieren kregen gedurende 3 maanden monnikspeper.

Geëvalueerd werd:

energieniveau en gedrag
vachtkwaliteit en verharen
spiertonus
hoefbevangenheid

Deelnemers

Uiteindelijk hadden we 13 deelnemers met in totaal 17 paarden, variërend in leeftijd van 14-36 jaar. Gedurende de testperiode zijn er 3 paarden overleden/ingeslapen. Van 4 deelnemers hebben we geen eindevaluatie (meer) ontvangen.

Conclusie

Paarden met PPID-achtige klachten kunnen voordeel hebben van het toedienen van monnikspeper in hun dagelijkse voer. Vooral op het gebied van energieniveau, stress, vachtkwaliteit en spiertonus kan verbetering optreden.

Reacties van deelnemers

Opmerkingen deelnemers ten aanzien van de fysieke gezondheid

Hengstigheid is beter, regelmatiger. Vacht lijkt beter minder lange haren.
De hoefbevangenheid is zo ver over dat ze weer kan draven en zich ook veel meer beweegt.
Minder last van zijn spieren. Die verkrampen normaal nogal snel. Daar heeft hij nu al 2 maanden helemaal geen last meer van gehad.
Mijn merrie is veel fitter en doet zelfs mee met een sprintje en bokpartijen met de jonge paarden. Haar vacht glimt mooi en ze zit ook mooi in haar spieren terwijl ze niets doet (ze loopt wel 24/7 buiten op een PP). Ze lijkt ook afgevallen, terwijl ze toch 24/7 onbeperkt toegang heeft tot hooi en ook op de wei staat. Toch ziet ze er veel ‘gestroomlijnder’ uit. Ook haar oogopslag is veranderd. Van een ‘donkere’ vermoeide blik naar heldere, vrolijke ogen. Ze ziet er gewoon jong uit!
De gezwollen koker is iets minder gezwollen.
Vacht is beter, paard is vrolijker, heeft tot nu toe bijna dagelijks een half uur op de wei gestaan zonder veel problemen. Manenkam is minder dik en het totale plaatje wat betreft gewicht/vetophopingen is beter.
Ademhaling lager, beter vertering minder stress op de nieren, lever en maag darmstelsel

Opmerkingen ten aanzien van het gedrag:

Rustiger in haar hoofd, minder gestrest.
Ze is weer alerter geworden, nog niet helemaal de oude maar ik ben al heel blij met hoe ze nu is
Vrolijker en energieker.
Mijn merrie was altijd erg ‘zuur’ en boos, met name naar haar dochters. Ze had veel voornijd – haar hele leven al – ook toen ze nog op stal stond voor we een 24/7 buitenleven voor onze paarden realiseerden met onbeperkt toegang tot hooi. Trappen tegen de stalwand en gillen was de gewoonste zaak op stal. Op de Paddock Paradijs was het bijten en jagen, veel jagen – iedereen moest weg bij de voerbakken (terwijl er ruimte en eten zat was voor iedereen). Ze stond ook eigenlijk alleen maar bij de voerbakken, eten, eten en eten – met een ‘holle’ blik. Ze oogde depressief en lusteloos. Ze wilde ook niet echt contact met mij. Nu zie ik een rustig paard die vrolijk kijkt en ontspannen is. Ze heeft nu ook normale interactie met de andere paarden. Ze eet nog altijd graag, maar is niet meer zo boos en zuur. Ze komt naar me toe en is knuffelig. Echt een blij en alert paard!
Geen.
Doordat het warmer werd, nam de jeuk ook weer toe, korstjes op achterhand en buik, wel minder dan vorig jaar. In september loopt ze toch weer wat voorzichtig dus weer van het gras gehaald. Maar de conclusie is dat het toch minder heftig is en beter te managen.
Zachter en toegankelijker.
Nee.
Hengstig in september, daarvoor een jaar al niet meer gezien in gedrag.

Deze informatie is uitsluitend bedoeld voor educatieve doeleinden en vervangt niet het advies van een dierenarts.

Door de strenge Europese Claimsverordening mogen wij maar zeer beperkt informatie geven over de werking van producten.

Heb je vragen over onze producten of de toepassing ervan? Neem dan contact met ons op. Ons team van natuurgeneeskundig therapeuten en holistisch dierenarts adviseert je graag.

Heb jij een senior paard en wil je graag advies voor de ondersteuning bij een zo comfortabel mogelijke oude dag? Neem dan contact met ons op via onderstaande knop. We helpen je graag met onze kennis en ervaring!

Neem contact op

Wil je iets delen?

Wil je een reactie delen of heb je een vraag?

Door het insturen van het formulier kunt je een reactie achterlaten of een vraag stellen over algemene zaken. Wil je liever direct een consult aanvragen dan kan dat ook.

Stel je vraag!

"*" geeft vereiste velden aan