Het toekennen van menselijke eigenschappen aan dieren (of zelfs voorwerpen of verschijnselen uit de natuur), zoals bepaalde emoties, wordt antropomorfisme genoemd.
In de wetenschap werd antropomorfisme voor lange tijd ronduit belachelijk gemaakt. En dat terwijl iedereen die met dieren samenleeft echt wel kan beamen dat dieren een heel scala aan emoties ervaren en tentoonspreiden. Veel onderzoekers claimen echter dat het toekennen van emoties aan dieren het observeren van bijvoorbeeld gedrag kan vermoeilijken. Tegelijk kan ook het té ver vermenselijken van dieren juist negatieve gevolgen hebben voor het welzijn van het dier.
Voorbeelden van antropomorfisme
Antropomorfisme is eigenlijk overal. Denk maar eens aan reclames of Disney-films. De cartoonfiguurtjes zijn vaak dieren met kleren aan en die wonen in een huis, of bijvoorbeeld fruit of andere levensmiddelen die tot leven zijn gewekt. Ons menselijke brein heeft ook de neiging in alledaagse objecten gezichten te zien.
Een voorbeeld van antropomorfisme bij dieren is het idee dat veel mensen denken dat hun hond zich schuldig voelt als hij bij het alleen thuiszijn iets heeft gesloopt. In werkelijkheid heb je te maken met verlatingsangst en is de ‘schuldige’ blik een reactie en/of anticipatie op jouw boosheid.
Een ander voorbeeld is het tot in extreme optutten en aankleden van dieren of het idee dat je paard het ook zo lekker knus vindt in zijn of haar stal.
Een teken van intelligentie
De voorbeelden hierboven zijn maar een handjevol. Volgens gedragswetenschapper Nicholas Epley dichten we continue, bewust en onbewust, ‘menselijke’ eigenschappen toe aan dieren en voorwerpen. En volgens hem is dit allesbehalve kinderachtig en dom!
Je auto een naam geven, je bewust zijn van de emoties en belevingswereld van je dier zijn juist een teken van een hoge sociale intelligente en empathie.
Een achterhaald idee
Het idee dat antropomorfisme per definitie slecht is, borduurt voort op een ander denkbeeld: het antropocentrisme.
Je komt deze zienswijze nog wel eens tegen in christelijke kringen of bepaalde politieke stromingen. Het komt erop neer dat de mens centraal staat en het dierenrijk en de natuur ondergeschikt zijn en in dienst staan van de mens.
De enige waarde die dieren en natuur volgens het antropocentrisme hebben is dus of ze nut hebben voor de mens; denk hierbij aan voedselvoorziening, of entertainment of ontspanning van de mens.
Dit is natuurlijk totaal achterhaald. Ik denk dat antropocentrisme en het zwart-wit-denken dat antropomorfisme altijd slecht is, het voor sommige mensen makkelijker maakt hoe we omgaan met bijvoorbeeld dieren in veeteelt, proefdieren of dierentuinen. Namelijk, als we hun belevingswereld en emoties niet helemaal voor vol aanzien, hoeven we ons minder schuldig te voelen over hun lijden en uitzichtloze ellende.
Mensen zijn ook dieren!
Daarnaast zijn mensen uiteindelijk ook maar gewoon dieren en vanuit die gedachte is het een krankzinnig idee dat alleen wij emoties zouden hebben. Het is inmiddels onomstotelijk bewezen (en ieder dierenmens weet dit) dat dieren een rijke belevingswereld vól emoties hebben.
Laat je dier ook dier zijn
Aan antropomorfisme zitten dus 2 kanten.
Natuurlijk hebben dieren emoties en die moeten we onderkennen en waar we naar moeten luisteren. Het denken dat dieren geen gevoelens hebben leidt tot uitbuiting.
Aan de andere kant zijn er zeker mensen die doorslaan in het vermenselijken van dieren en ook dat is schadelijk voor het dierenwelzijn.
Je hond, kat of paard is juist zo fantastisch omdat het een dier is met al zijn of haar prachtige soortspecifieke eigenschappen. Wat een voorrecht om daarmee samen te mogen leven, vriendschap mee op te bouwen en van te leren!
Zorg er dus vooral voor dat je hond ten volle hond kan zijn, je kat zijn kattengedrag en instincten kan uiten, je paard volwaardig paard kan zijn en je konijn konijnendingen kan doen. Mét alle complexe emoties die daarbij horen.
Heb je problemen met het gedrag van je dier? Kruiden kunnen ondersteunend helpen!
Deze informatie is uitsluitend bedoeld voor educatieve doeleinden en vervangt niet het advies van een dierenarts.
Door de strenge Europese Claimsverordening mogen wij maar zeer beperkt informatie geven over de werking van producten.
Heb je vragen over onze producten of de toepassing ervan? Neem dan contact met ons op. Ons team van natuurgeneeskundig therapeuten en holistisch dierenarts adviseert je graag.
