Als je je kat intens tevreden als een pluizig rolletje ziet ronken terwijl jij in alle vroegte door de regen naar je werk gaat, is het misschien lastig voor te stellen, maar ook dieren kunnen last hebben van slaaptekort.
Zowel honden, katten als paarden kunnen om verschillende redenen niet genoeg aan hun rust komen. In dit artikel kijken we naar de oorzaken, wat voor gevolgen dit heeft en natuurlijk hoe je dit kunt veranderen.
Is jouw dier type giraffe of koala?
Iedere diersoort heeft zo zijn eigen slaapritme. Bijna alle huisdieren slapen meer dan mensen! Puppies spannen de kroon met zo’n 18 uur slaap per dag.
Paard
Paarden hebben opvallend weinig echte, diepe REM- slaap nodig, het zijn vluchtdieren en hun slaappatroon is hier volledig op aangepast. Voor het grootste gedeelte rusten paarden staand. Ze zetten hun benen ‘op slot’ en zo rust bijna hun hele gewicht op botten, banden en pezen zodat de spieren kunnen ontspannen.
Voor slaap moet een paard liggen en dat doen ze alleen als ze zich veilig voelen. Dan is er nog verschil tussen slapen (liggend met het hoofd nog overeind, totaal zo’n 2 uur) en de diepe slaap (helemaal plat liggend, nog geen uur, verdeeld over 5-10 minuten).
Wist je dat paarden hierin hun meerdere moeten erkennen in de giraffe? Die slapen slechts 1,9 uur per 24 uur.
Hond
Honden slapen ongeveer de helft van de tijd: zo’n 12 uur per dag. Ze slapen echter veel minder vast en zijn vaak klaar om te waken. Een onverwachte beweging, iemand die te dicht langs het raam loopt en ze zijn weer wakker.
Het grootste deel van die 12 uur slapen honden ’s nachts zodat ze overdag actief kunnen zijn. Toch wordt er ook overdag graag gedut.
Kat
Katten rusten gemiddeld 16 uur per dag. Katten slapen meer verdeeld over de dag in kortere periodes. Ook tussendoor wordt er veel gedut. Echt slapen doen ze op hun zij, opgerold of uitgestrekt. Dutten gebeurt meer in sfinxhouding of als cat-loaf.
Het is niet helemaal waar dat katten ’s nachts het actiefst zijn. Ze jagen het liefste als de zon ondergaat en opkomt: in de schemering dus. Er zijn wel echte nachtbrakers, maar veel katten die een goede band hebben met hun mens, passen zich ook wel aan naar het schema van hun mens.
Dieren die slapen pas echt tot kunst hebben verheven zijn de luiaard en de koala: deze dieren slapen maar liefst 20 uur per dag!
Fascinerende slaap
Hele groepen dieren slapen steeds met één helft van hun brein. Dolfijnen, walvissoorten en ook veel vogelsoorten. Zeezoogdieren moeten gedeeltelijk wakker zijn om adem te kunnen halen en vogels maken hier gebruik van tijdens lange trektochten.
Hoe diep een dier slaapt, hangt af van het individu en de diersoort. Er bestaat een Aziatisch halfaapje dat zo diep slaapt, dat onderzoekers hebben opgegeven het te onderzoeken. Het beestje is simpelweg niet wakker te krijgen.
Hysterische Bordercollies zijn niet normaal
Zeker bij sommige hondenrassen lijken mensen soms voor lief te nemen dat ze ongeëvenaard druk zijn. Ze worden omschreven als ADHD’ers. Denk hierbij bijvoorbeeld aan Bordercollies, Mechelse- en Duitse Herders, Boxers.. etc.
Dit is geen normaal gedag.
Om in huis een rustige hond te hebben is een balans nodig tussen inspanning en ontspanning. De rassen die bekend staan als hyper zijn vaak van oorsprong echte werkhonden. Er zijn natuurlijk individuele verschillen, maar veel honden hebben ook wel een bepaalde taak nodig in het leven. Daarnaast moeten ze vaak ook bewust aangeleerd krijgen dat ze niet altijd ‘aan’ hoeven te staan. Het gezin bij elkaar proberen te hoeden, terwijl mensen naar werk, school en sport willen, is ook vermoeiend.
Hoe herken je of je dier te weinig rust krijgt?
De meeste dieren worden juist overprikkeld en rusteloos als ze te weinig rust krijgen. De dieren die rustiger en sloom worden letten vaak goed genoeg op zichzelf om problemen te voorkomen. Als je dier plotseling veel minder energie heeft, is dit natuurlijk ook een signaal om een check-up bij de dierenarts te regelen. Ook een langere hersteltijd en het achteruit hollen van de conditie kan op te weinig rust wijzen.
Het belangrijkste wat je dus ziet is het niet-slapen. Twijfel je? Zet eens een camera neer zodat je kunt terugkijken wat je dier doet.
Onderliggende oorzaken
Er zijn ook fysieke aandoeningen waarvan rusteloosheid een symptoom kan zijn. Denk hierbij aan dementie, verstoorde schildklier, pijn, kanker en aandoeningen aan het hart. Ook bij structurele overtraining en constante prikkels kan een dier juist hyperactief worden.
Het kan ook de andere kant opslaan: als een dier te veel slaapt, kan er een medische reden zijn. Naast een noodzakelijk bezoek aan de dierenarts, moet er ook gedacht worden aan een tekort aan bepaalde voedingstoffen.
Directe gevolgen voor het lichaam zijn
- kans op hoge bloeddruk
- meer risico op aandoeningen aan hart- en bloedvaten
- groter risico op diabetes
- immuunsysteem kan minder goed functioneren
- overgewicht; door stresshormonen die hoog blijven door slaapgebrek wordt vet makkelijker opgeslagen.
Slaap is ook noodzakelijk voor allerhande herstel. Zo wordt het groeihormoon aangemaakt in het eerste deel van de slaap. Als er niet goed geslapen wordt, is optimaal herstel daardoor niet mogelijk.
Twee andere belangrijke hormonen zijn cortisol en melatonine. Cortisol is een stresshormoon en melatonine is nodig om in slaap te komen en te blijven.
Cortisol vormt een soort “wip” met melatonine. Als het cortisolgehalte hoog is door stress dan blijft het melatoninegehalte laag en zal inslapen/doorslapen moeilijker zijn.
Te veel stress en drukte overdag zorgen dus voor slecht slapen, naast de andere negatieve effecten van een chronisch te hoog cortisolgehalte.
Hoe kun je dit veranderen?
Allereerst moet je je afvragen waarom je dier niet genoeg tot rust komt. Voelt hij zich misschien niet veilig genoeg of is de slaapplaats op een ongelukkige plek? Als je er zelf niet uitkomt, kan een natuurgeneeskundig therapeut hier goed bij helpen. Zij kijken juist naar het totale plaatje van omstandigheden.
Daarna is het belangrijk jezelf de vraag te stellen of de balans tussen ontspanning (rust) en inspanning (mentale en fysieke uitdaging) wel goed is.
Ook aan de constitutie van het dier moet aandacht besteed worden. Zoals je eerder in dit artikel kon lezen, kunnen bepaalde types het moeilijk vinden ‘hun’ taak los te laten. Je dier helpen om alles wat meer los te laten kun je sturen met gedragstraining en ondersteunen met bijvoorbeeld Bach Bloesems.
Slaaphygiëne
Deze term wordt bij mensen gebruikt, maar wat ermee bedoeld wordt, werkt ook goed bij dieren.
- zorg aan het einde van de dag voor zo min mogelijk prikkels
- zorg dat de slaapplaats donker genoeg is
- voldoende beweging is belangrijk voor een goed slaappatroon, maar te veel is ook weer niet goed, dat zorgt namelijk voor een te hoog cortisolgehalte waardoor het lichaam steeds ‘aan’ blijft staan; zoek de balans.
Supplementen
Uiteraard kunnen ook kruiden en voedingsstoffen goed helpen om meer rust te vinden en goed te kunnen slapen zodat het stressniveau kan normaliseren:
Relax Compositum is een kruidentinctuur met onder andere valeriaan. Het werkt snel en kort en is daarom perfect om achter de hand te hebben. Het kan goed samen met Rust Compositum gebruikt worden.
Magnesiumcitraat is ontspannend voor de spieren en geschikt voor dieren die in de sport meelopen. Omdat het geen kruiden bevat is het veilig te gebruiken i.v.m. doping en bij grote inspanning. Bij sport jaagt het lichaam er enorme hoeveelheden magnesium doorheen. Doordat de spieren ontspannen kan een dier beter tot rust komen.
Deze informatie is uitsluitend bedoeld voor educatieve doeleinden en vervangt niet het advies van een dierenarts.
Door de strenge Europese Claimsverordening mogen wij maar zeer beperkt informatie geven over de werking van producten.
Heb je vragen over onze producten of de toepassing ervan? Neem dan contact met ons op. Ons team van natuurgeneeskundig therapeuten en holistisch dierenarts adviseert je graag.
