Luchtzuigen is voor veel paardeneigenaren een bekend probleem. Het is een verslavende gedraging die vaak samengaat met spijsverteringsklachten. Ondanks een goed voerbeleid kunnen deze paarden dan ook vermageren. Maar luchtzuigen kan ook een signaal zijn dat er nog andere problemen zijn. Luchtzuigen is aan te pakken en te voorkomen, maar je moet wel weten met welke maatregelen en middelen.
Luchtzuigen
Luchtzuigen is stereotiep gedrag waarbij het paard zijn tanden vastzet op de voerbak, boxrand of een paaltje in de wei en lucht naar binnen zuigt. Daar kan het dier een typisch geluid bij maken. Paarden die dit gedrag in ernstige mate vertonen kunnen zelfs zonder object luchtzuigen.
Waardoor kan luchtzuigen ontstaan
Luchtzuigen kan ontstaan wanneer er een of meerdere aspecten van het welzijn van het paard niet in orde zijn. Al in de negentiende eeuw werd er melding van gemaakt dat luchtzuigen typisch een domestication disease is, oftewel het gevolg van het niet kunnen uitvoeren van (voldoende) natuurlijke gedragingen. Het kan ook een manier zijn voor het paard om met heftige emoties om te gaan. Denk hierbij aan trauma’s opgelopen bij het spenen, stress ten gevolge van verkeerde trainingsmethodes of sociaal isolement. Het ‘management’, het aantal maal voer verstrekken per dag, het soort voer en de manier van huisvesten zijn van invloed op het al dan niet ontwikkelen van stereotypen.
Verslaving
Wanneer een paard eenmaal stereotiep gedrag vertoont kan het extra lastig zijn om het dier hier weer mee te laten stoppen. Dit komt doordat luchtzuigen hoogstwaarschijnlijk leidt tot de afgifte van endorfine. De pijnstillende werking van endorfine kan luchtzuigen verslavend maken.
Maagzweren en lucht in de maag
Uit onderzoek blijkt dat er een verband bestaat tussen luchtzuigen en problemen met de maag. Er is nog geen wetenschappelijk uitsluitsel over wat in deze situatie precies oorzaak en gevolg is.
Zo werd er in het verleden vaak op gewezen dat bij het luchtzuigen lucht in de maag terecht kwam waardoor de dieren gevoeliger werden voor gaskoliek. Uit onderzoek blijkt echter dat maar een zeer geringe hoeveelheid lucht daadwerkelijk in de maag belandt. Dat luchtzuigers meer last hebben van kolieken kan mogelijk verband houden met een dieet dat uit veel brok en weinig ruwvoer bestaat wat zowel luchtzuigen in de hand kan werken als andere verstoringen in het maag-darmkanaal.
Luchtzuigen voorkomen en aanpakken
Om luchtzuigen te voorkomen en bestaande stereotiepe gedragingen te verminderen is het belangrijk bij de basis te beginnen: het ‘management’ van je paard. Zorg voor voldoende vrije beweging en sociaal contact met soortgenoten. Dit is essentieel om het stressniveau van een paard laag te houden. Daarnaast is het voor het spijsverteringsstelsel van je paard belangrijk om continue een beetje voedsel in de maag te hebben. Daarom moet het grootste gedeelte van het dieet uit ruwvoer (zoals hooi of gras) bestaan. Je paard moet hier eigenlijk continue beschikking toe hebben en zeker nooit langer dan 4 uur achtereen zonder iets te knabbelen staan.
Een paard maakt continue maagzuur aan, maar maakt alleen speeksel aan als het aan het kauwen is. Dit speeksel helpt het maagzuur te neutraliseren. Maagzuur is heel belangrijk voor een goede vertering, maar zonder voedsel in de maag kan het gemakkelijk de maagwand aantasten waardoor maagzweren kunnen ontstaan wat luchtzuigen in de hand werkt.
Maagkruiden
Naast de basismaatregelen kunnen ook kruiden helpen om luchtzuigen aan te pakken. In oktober 2005 is er door Jessica Reurich in het kader van haar afstuderen aan de Faculteit Diergeneeskunde van de Universiteit van Utrecht onderzoek gedaan naar de werking van voedingssupplementen bij luchtzuigende paarden. Een van onze supplementen kwam daarbij als beste uit de bus. Vanwege de claimswetgeving kan ik op deze plek helaas niet de naam van dit product noemen, maar daar je kan daar wel contact met ons over opnemen.
Een kruidenmengsel dat helpt bij maagklachten én tegen luchtzuigen bevat bijvoorbeeld:
- Zingiber officinalis (gember): heeft een regulerend effect op het hele spijsverteringsstelsel en versterkt de maag. Gember werkt preventief tegen misselijkheid en beschermt het maag-darmslijmvlies. Gember wordt al duizenden jaren gebruikt bij verschillende klachten. Een van de meest bekende werkingen is de maagversterkende invloed. Er is veel onderzoek verricht naar de eigenschap van gember om misselijkheid tegen te gaan en uit literatuurstudie blijkt dat gember ontstekingsremmende eigenschappen heeft.
- Angelica archangelica (grote engelwortel): bevat bitterstoffen en bevordert daarmee de eetlust en verbetert de spijsvertering.
- Mentha piperta (pepermunt), Matricaria chamomilla (kamille) en Humulus lupulus (hop): worden ingezet om te ondersteunen bij een nerveuze spijsvertering. Ze hebben een ontspannende, ontkrampende werking.
- Glycyrrhiza glabra (zoethout): verzacht het (maag)slijmvlies, versterkt de maagwand en bevordert een normale zuurgraad in de maag. Zoethout wordt traditioneel gebruikt om de slijmvliezen te verzachten. Onderzoek laat zien dat zoethout ingezet kan worden om Helicobacter pylori (een maagbacterie) onder controle te houden. Deze bacterie kan leiden tot maagklachten, bijvoorbeeld in de vorm van maagzweren. Een eerder onderzoek liet zien dat het positieve effect op maagklachten mogelijk verband houdt met de anti-oxidatieve werking van deze wortel.
- Cetraria islandica (IJslands mos): heeft zowel een stimulerende (door de bitterstoffen) als verzachtende werking (door de slijmstoffen) op het spijsverteringsstelsel. In de Europese volksgeneeskunde wordt IJslands mos al langer gebruikt bij verschillende infecties van het maag-darmkanaal. Uit onderzoek blijkt dat IJslands mos inderdaad effectief is bij maagzweren en in sommige gevallen zelfs effectiever is dan reguliere medicatie.
Delen uit bovenstaand artikel zijn gepubliceerd in het Nederlands Tijdschrift voor Fytotherapie in oktober 2013.
Deze informatie is uitsluitend bedoeld voor educatieve doeleinden en vervangt niet het advies van een dierenarts.
Door de strenge Europese Claimsverordening mogen wij maar zeer beperkt informatie geven over de werking van producten.
Heb je vragen over onze producten of de toepassing ervan? Neem dan contact met ons op. Ons team van natuurgeneeskundig therapeuten en holistisch dierenarts adviseert je graag.
