• Door: Melody Eveleens
• Leestijd: 5 minuten

5 vragen over wondgenezing bij je dier

Aii een wond bij je dier, dat is altijd schrikken! Of het nu een jaap bij je paard is of een wond bij je hond of kat, je wilt natuurlijk dat de wond schoon blijft en goed geneest. Met een schone, goede wondgenezing heb je bovendien de minste kans op littekenvorming. Littekens zijn niet alleen ontsierend, maar dit weefsel is ook minder soepel en dat is natuurlijk onwenselijk.In dit blog beantwoorden we 5 vragen over wondgenezing bij je dier.

1. Hoe werkt wondgenezing?

Wondgenezing is een complex proces dat het lichaam activeert na een blessure om beschadigd weefsel te herstellen. Het proces verloopt in vier overlappende fasen: bloedstolling, ontsteking, regeneratie en rijping.

• Fase 1: bloedstolling (hemostase)

De stollingsfase, ook wel bekend als de hemostase, begint meteen nadat de wond ontstaat. Bij een open wond komen haarvaatjes en zenuwuiteinden bloot te liggen, die vervolgens beschadigen. Verschillende mechanismen beperken het bloedverlies: de bloedvaten vernauwen lokaal en bloedplaatjes klonteren samen. Er wordt fibrine geproduceerd om de wond te bedekken met een net van draadjes. Hier blijven bloedcellen, bloedplaatjes en eiwitten aan kleven. Uiteindelijk droogt dit alles op en vormt het een gestolde laag bloed, oftewel een korst.

• Fase 2: ontsteking (inflammatiefase)

Na de bloedstolling verwijden de bloedvaten zich lokaal weer, waardoor bloedlichaampjes, eiwitten, elektrolyten en water worden toegelaten. Er ontstaat een zwelling die op de huid drukt, waardoor de wond pijnlijk kan worden. In deze fase reinigt de wond zich. Witte bloedcellen ruimen de dode cellen op en maken bacteriën onschadelijk. Deze fase heet de ontstekingsfase, ook wel bekend als de inflammatiefase. Enige mate van ontsteking hoort dus bij het genezingsproces! Sterker nog; het is zelfs nodig!

• Fase 3: regeneratie (proliferatiefase)

In de regeneratiefase wordt de beschadigde huid vervangen door nieuw weefsel. De aanmaak van nieuwe bloedvaatjes wordt gestimuleerd en er wordt nieuw weefsel gevormd. Dit weefsel is vochtig, helderrood en korrelig van structuur. Cellen aan de wondrand vermenigvuldigen zich en bedekken het nieuw gevormde weefsel, waardoor de wond wordt gesloten.

• Fase 4: rijping (remodellering)

De laatste fase heet de rijpingsfase of remodellering. Het granulatieweefsel ( = het nieuw gevormde weefsel) heeft zijn top bereikt, maar het nieuwe weefsel is nog erg kwetsbaar. Daarom moet dit weefsel uitrijpen tot een dun, soepel en wit bindweefsellitteken. Overtollige haarvaatjes worden weer afgebroken. Deze fase kan wel 2 jaar duren, afhankelijk van de grootte van de wond.

Dit goed gecoördineerde proces zorgt ervoor dat de wond uiteindelijk geneest en het normale weefselfunctie hersteld wordt. 

2. Wanneer naar de dierenarts?

Bij wonden is het zinnig om het zekere voor het onzekere te nemen en bij twijfel contact op te nemen met je dierenarts.

Om toch wat richtlijnen te geven, maak in ieder geval een afspraak bij de dierenarts in geval van:

• een wond bij de ogen
• bijtwond
• gapende wond
• wond die blijft bloeden
• steekwond
• je dier is duidelijk niet lekker, heeft veel pijn en/of koorts
• wond waarbij mogelijk meer inwendig letsel is (zoals na een verkeersongeluk)

3.Welke natuurlijke stoffen kunnen het huidherstel helpen?

Allereerst: bij twijfel of een wond gehecht moet worden, kun je het beste de wond niet behandelen, maar de dierenarts bellen. Als er een middel op de wond gesmeerd is, wordt het beoordelen én het hechten van de wond vaak veel lastiger voor de dierenarts.

Er zijn veel verschillende kruiden en andere stoffen die het huidherstel kunnen ondersteunen:

Groene leem of groene klei
Helpt vuil te verwijderen uit de huid en zit boordevol mineralen en enzymen die zuiverend zijn. Het vormt een ademende laag en dat kan juist bij dieren erg prettig zijn omdat het beschermt tegen invloeden van buitenaf, zoals insecten.

Honing
Goede honing van goed verzorgde, gezonde bijen is rijk aan enzymen en antioxidanten die de huid kunnen helpen herstellen en infecties tegen gaan.

Calendula
Een van de meest bekende kruiden als het gaat om huidherstel: het verzacht en ondersteunt de collageen-vorming, zodat er weer sterk bindweefsel ontstaat. Op die manier gaat het littekenvorming tegen.

Aloë vera
Ook zo’n goede oude bekende; het verkoelt en verzacht en gaat verdere irritatie tegen.

Etherische oliën van lavendel en geranium
Deze gaan infecties tegen, verzachten pijn en jeuk. Naast nuttig bij wondgenezing, zijn deze oliën ook uitstekend geschikt bij insectenbeten en -steken.

Het kan best een uitdaging zijn om te zorgen dat je dier de wond met rust laat, en dus ook eventuele middelen die je gebruikt om het herstel te helpen. Voor honden en katten is een kraag of medical shirt en voor paarden is een bandage soms nodig. Ook kan het helpen de huid te behandelen op een moment vóór je afleiding kan aanbiedingen, zoals voor het voeren, wandelen of hersenwerk.