Ken je dat intens voldane gevoel als je naar je tevreden grazende paard kijkt? Of naar je ontspannen, maar enthousiast spelende hond? Naar je spinnende kat nadat ze op haar speelgoedmuis heeft gejaagd? Of naar de jolige sprongen van je konijnen?
Een gelukkig dier is de grootste beloning voor al je zorgen! Maar soms is het veel subtieler te zien dan de voorbeelden hierboven. Hoe herken je of je dier werkelijk gelukkig is?
Wat is geluk?
Geluk is een vaag begrip. Voor mensen kan het een levenslange zoektocht zijn of een constatering dat het in hele kleine dingen zit. Algemeen kun je stellen dat geluk bestaat uit tevreden zijn in het hier en nu, zonder onrust over de toekomst en het verleden. Wanneer je dier gelukkig is, ontbreekt de drang om de omstandigheden in het ‘nu’ te willen veranderen.
Een meer medische verklaring zijn de zogenaamde gelukshormonen. Hormonen hebben grote invloed op hoe dieren en wij ons voelen. Hormonen kunnen zorgen voor een gespannen, angstig of boos gevoel, maar maken ook blij en gelukkig!
Bepaalde activiteiten kunnen de aanmaak van gelukshormonen stimuleren. Spelen, kroelen en het zien van een favoriet persoon zijn hier voorbeelden van. Je hebt dus zelf invloed!
De vier belangrijkste gelukshormonen zijn serotonine, oxytocine, endorfine en dopamine.
- Dopamine geeft een overwinningsgevoel nadat een doel is bereikt.
- Oxytocine zorgt voor liefdesgevoelens, vriendschappelijke gevoelens, vertrouwen en veiligheid tijdens positieve sociale interacties.
- Serotonine zorgt voor gevoelens van zelfvertrouwen en verbondenheid door de waardering van anderen.
- Endorfine maskeert lichamelijke pijn en wordt aangemaakt na inspanning.
Dierenwelzijn
Voorwaarden voor geluk zijn natuurlijk dat aan de basisbehoeften van je dier wordt voldaan. Deze zijn:
- Gezonde, diersoort specifieke voeding en vrije toegang tot vers water.
- Een fijne leefomgeving met onderdak, een comfortabele rustplaats, voldoende uitdaging en verrijking.
- Preventie van pijn, verwonding en ziekte en als dit wel voorkomt een adequate behandeling.
- Geen angst en langdurige stress
- Vrijheid om normaal gedrag te vertonen door voldoende ruimte, voorzieningen en gezelschap van soortgenoten.
Hoe herken je een gelukkig dier?
Om te herkennen of je dier echt gelukkig is, kun je letten op de volgende signalen:
1. Ontspannen ogen
Ogen zijn de spiegel van de ziel, er is superveel aan af te lezen. Ogen moeten hun normale vorm hebben en niet continue zijn opengesperd of juist samengeknepen. Ook aan de rimpels rondom de ogen is veel af te lezen, bijvoorbeeld of een dier pijn heeft.
2. Relaxte mond
Ook de mond is een plek waar je op kan letten om te zien of een dier veel spanning met zich meedraagt. Zo is een groot misverstand bij honden dat een open bek automatisch hoort bij een blije hond. Een ‘lachende hond’ die hijgt kan het te warm hebben of erg gestrest zijn. Verdiep je in de lichaamstaal van je dier. Voor honden is het boekje ‘Kalmerende signalen’ van Turid Rugaas echt een aanrader.
3. Natuurlijke, rustige stand van de oren
Voor konijnen en honden kan de oorvorm nogal verschillen. Ze kunnen staan of hangen, maar het belangrijkste is dat ze het grootste gedeelte van de tijd in een voor het dier normale stand worden gedragen. Als paarden en katten alert zijn, kun je de oren soms continue zien bewegen om te lokaliseren waar het geluid vandaan komt. Als dit een groot gedeelte van de tijd het geval is, is dit een teken van te veel stress.
Ook vaak de oren in de nek leggen kan een teken zijn van ongemak, boosheid, pijn etc.
4. Natuurlijke, rustige stand van de staart
Aan de staart van je dier valt zo veel af te lezen! Er zijn tig verschillende manieren waarop een hond kan kwispelen, maar let vooral ook op wat de ‘neutrale’ houding van de staart is. Net zoals bij de oren zijn er tussen honden veel verschillen in wat een normale stand is.
Overmatig zwiepen met de staart kan voor zowel katten als paarden een teken van onrust zijn. Wist je dat konijnen ook een beetje kunnen kwispelen met hun korte staartjes? Dit kan zowel een teken zijn van opwinding, bijvoorbeeld als er iets leuks gaat gebeuren, maar juist ook wijzen op irritatie.
5. Ontspannen lichaam met normale spierspanning
Let ook op de algemene lichaamshouding van je dier. Hoe slaapt en beweegt hij of zij? Met je handen kun je de spierspanning van de grote spiergroepen voelen, bijvoorbeeld op de rug, achterhand en hals. Te hoge spierspanning kan wijzen op teveel stress of fysiek ongemak.
6. Geen vernielzucht of stereotiepe gedragingen
Af en toe lekker rouwdouwen kan erg prettig zijn: katten moeten kunnen krabben en af en toe een krant of propje slopen. Honden vinden het soms ook fijn om een knuffel te slopen. Jonge konijnen kunnen nog weleens met dingen gooien. Maar echt overmatige vernielzucht is geen goed teken, uiteraard net zoals stereotiep gedrag zoals luchtzuigen bij paarden of steeds heen en weer ijsberen.
7. Goede eetlust
Een gelukkig dier heeft een gezonde eetlust en eet het voer met smaak op!
Natuurlijk zijn er kieskeurige eters, maar echt met lange tanden eten is een reden om het gebit van je dier na te laten kijken, medische oorzaken uit te sluiten en eens kritisch naar het voer en de leefomstandigheden te kijken. Heeft je dier stress of is het eenzaam?
8. Goede activiteit
Het energieniveau kan per individu natuurlijk erg verschillen. Maar te veel slapen en niet geïnteresseerd zijn in prikkels of in de wereld om het dier heen, is niet normaal.
Bij oudere dieren kan dit lastig oordelen zijn, het hoeft allemaal zo snel niet meer. Maar ook gelukkige oudere dieren zijn geïnteresseerd in snuffelen, nieuwe prikkels en een stukje wandelen.
9. Staat open voor aandacht
Gelukkige dieren staan over het algemeen open voor aandacht of komen dit zelfs actief vragen. Zeker konijnen zijn niet altijd blij met aaien, dus zie aandacht in de bredere zin van het woord. Ook spelen en samen zijn is aandacht. Alle dieren zijn sociale wezens, dus het is een goed teken als je dier bij zijn mensen wil zijn.
10. Gezondheid
Gezondheid is een breed begrip, want gezondheid is meer dan de afwezigheid van ziekte.
Over honden schreven we er een apart blog over, in grote lijnen is dit ook voor andere dieren toepasbaar.
11. Enthousiasme!
Een gelukkig dier is enthousiast over de dingen en gebeurtenissen waar hij van houdt. Dat kan jij of een ander mens of dier zijn, spelen, speeltjes, eten, naar buiten gaan. Een dier dat nergens voor te porren is, is niet gelukkig.
12. Goed slapen
Diepe, ongestoorde slaap is van levensbelang. Als je dier niet genoeg tot rust komt om goed te slapen, kan dit leiden tot problemen. We hebben een heel blog aan slaapgebrek gewijd.
Je kunt hierin zelf een aantal dingen veranderen, ondersteunen met kruiden en het kan aanleiding zijn om contact op te nemen met een gedragstherapeut.
De moraal van dit verhaal
Dit lijstje is natuurlijk niet compleet. Geluiden die je dier maakt vertellen je wat over de gelukstoestand en ga zo maar door. Er zijn dan ook nog eens veel individuele verschillen. Wat we je met dit blog willen meegeven: maak jezelf uitgebreid bekend met de lichaamstaal van de diersoort van je geliefde viervoeter. Je dier heeft zo veel te vertellen!
Meer tips in je mailbox ontvangen?
Schrijf je in voor onze nieuwsbrief!
[formidable id=10]
Deze informatie is uitsluitend bedoeld voor educatieve doeleinden en vervangt niet het advies van een dierenarts.
Door de strenge Europese Claimsverordening mogen wij maar zeer beperkt informatie geven over de werking van producten.
Heb je vragen over onze producten of de toepassing ervan? Neem dan contact met ons op. Ons team van natuurgeneeskundig therapeuten en holistisch dierenarts adviseert je graag.
