Deze had je nog van ons tegoed. Naar aanleiding van ons artikel ‘Hoe herken je hoefbevangenheid’, in dit blog een overzicht van de mogelijke oorzaken van deze aandoening.
Er zijn veel oorzaken bekend die grofweg in 4 grote groepen te verdelen zijn:
1. Verstoring van de darmbacteriën
Hoefbevangenheid kan ontstaan wanneer er door een verstoring in de darmflora giftige stoffen in de darmen worden gevormd.
Zo’n verstoring kan verschillende oorzaken hebben:
- Medicijnen
Antibiotica kunnen heel nuttig zijn om bacteriële infecties mee te bestrijden. Maar antibiotica vernietigen ook de nuttige darmbacteriën. Dit kan een verstoring in de darmflora geven en bij paarden die daar gevoelig voor zijn, leiden tot hoefbevangenheid. Als antibiotica echt nodig zijn, zorg dan voor extra ondersteuning van de darmflora.
Ook ontwormingsmiddelen kunnen de darmflora verstoren. Een andere groep medicijnen die kan zorgen voor het ontstaan van hoefbevangenheid zijn corticosteroïden (prednison). Deze medicijnen hebben een behoorlijke impact op het lichaam en kunnen ook een verstoring in de darmen teweegbrengen.
- Plotselinge voerverandering
Paarden kunnen heel gevoelig zijn voor plotselinge voerveranderingen. Vaak krijgen ze dan last van hun darmen. Dit zie je bijvoorbeeld aan dunne mest, een teken van een verstoorde darmflora.
- Vervuiling
Vervuiling uit het milieu (denk hierbij aan bemestingsstoffen, zware metalen etc.) kunnen ook hun bijdrage leveren aan een verstoorde darmflora.
2. Voeding en stofwisseling
Voeding is een bekende (of beruchte?) oorzaak van hoefbevangenheid. Deze groep is ook meteen het meest divers.
- Koolhydraten
Een dieet met veel snelle koolhydraten (suikers) wordt in verband gebracht met verhoogde gevoeligheid voor hoefbevangenheid. Dit komt waarschijnlijk omdat deze snelle koolhydraten zorgen voor een grotere ontstekingsgevoeligheid en overgewicht, met name voor de sobere paarden die hier gevoelig voor zijn. Het natuurlijke menu van paarden is zeer rijk aan vezels en bestaat uit grassen en andere gewassen die weinig voedingswaarde bevatten. Paarden zijn dan ook de hele dag druk bezig om hun kostje bij elkaar te scharrelen (dus niet in porties). In de zomer en herfst bouwen ze een flinke vetvoorraad op om die in de winter en het vroege voorjaar weer kwijt te raken. Het moderne voedingspatroon lijkt daar vaak totaal niet op: gras en hooi speciaal ontwikkeld voor super efficiënte melkproductie van koeien (in plaats vezelrijk langstengelig gras), fruit, krachtvoer, eventueel verrijkt met melasse, het kan allemaal net teveel zijn, waardoor stofwisselingsaandoeningen kunnen optreden.
- Fructaan
Fructaan is een koolhydraat dat in vers gras voorkomt. Lang werd gedacht dat het eiwit in gras de oorzaak was voor hoefbevangenheid, maar dit is achterhaald. Te hoge gehaltes fructaan zijn echter wel een oorzaak. Gras maakt onder invloed van zonlicht fructaan aan en dat zorgt ervoor dat het gras kan groeien. Het fructaangehalte van gras neemt toe als het gras erg kort is, bij lage temperaturen, veel zon en te weinig water en voedingsstoffen. Een goed weidemanagement is dus belangrijk. Als de risicofactoren aanwezig zijn voor hoge fructaangehaltes in het gras, zet je gevoelige paard dan niet op dat gras. Onderzoek heeft overigens aangetoond dat korter op het gras zetten van paarden niet effectief is en mogelijk zelfs gevaarlijker. Paarden leren namelijk heel snel dat ze korter de tijd hebben om te grazen en gaan dus zo snel mogelijk zo veel mogelijk eten.
- Magnesium
Magnesiumtekort is een probleem dat bij paarden veel voorkomt. Door intensief bodemgebruik verarmt de grond aan magnesium. De gewassen die erop groeien (waaronder gras en hooi voor paarden) bevatten dan ook minder mineralen en spoorelementen. Magnesiumtekort kan een (mede)oorzaak zijn voor verschillende aandoeningen zoals insulineresistentie (waarover later meer). Magnesium heeft een stabiliserend effect op de bloedsuikerspiegel en een tekort geeft juist grote schommelingen. Dit zorgt voor een verstoorde stofwisseling en dat kan hoefbevangenheid uitlokken.
- Overgewicht
Paarden met overgewicht zijn vaak gevoeliger voor insulineresistentie, Equine Metabool Syndroom en hoefbevangenheid. Let wel: niet ieder paard dat hoefbevangen wordt, heeft overgewicht. Veel paarden zijn te zwaar en veel mensen herkennen amper een paard dat goed op gewicht is. Train jezelf hierop en pak overgewicht aan. Overgewicht zorgt voor een hogere belasting van de hoeven waardoor de kans op hoefbevangenheid toeneemt. Door overgewicht neemt ook de kans op insulineresistentie toe waardoor hoefbevangenheid makkelijker kan optreden.
3. Verkeerde belasting
Een verkeerde belasting van de hoeven kan ervoor zorgen dat het proces van hoefbevangenheid in werking treedt.
- Verkeerde belasting
Bijvoorbeeld door kreupelheid aan een been waardoor een ander been meer belast wordt. Verkeerd en te kort bekappen is ook een veelvoorkomende oorzaak.
- Overbelasting
Overbelasting kan niet alleen ontstaan door te veel training, maar ook door training op een te harde bodem.
- Stalrust en te weinig beweging
Als een paard te weinig beweging krijgt, werkt het pompmechanisme in de hoef minder goed waardoor de hoefdoorbloeding in gevaar komt. Dit kan leiden tot hoefbevangenheid.
In het geval van stalrust, wordt vaak het voer niet aangepast waardoor er te veel koolhydraten binnenkomen terwijl je paard weinig energie verbrandt. Hierdoor kunnen stofwisselingsziektes zoals hoefbevangenheid en spierbevangenheid optreden.
4. Aandoeningen
- Aan de nageboorte staan
Deze term wordt gebruikt als na de bevalling de placenta niet goed loskomt en in de baarmoeder achterblijft. Dit kan een ontsteking geven die tot ernstige vergiftiging kan leiden en ook hoefbevangenheid kan veroorzaken. Andere vormen van baarmoederontsteking kunnen bij paarden hetzelfde effect hebben, maar komen minder vaak voor.
- Equine Metabool Syndroom
Het Equine Metabool Syndroom (EMS) is een aandoening die bestaat uit een combinatie van de volgende factoren:overgewicht insulineresistentie
verstoorde vetstofwisselingEen verhoogde gevoeligheid voor hoefbevangenheid is een typische welvaartsaandoening met verschillende oorzaken. Bij het grootste deel van de westerse bevolking, bij onze paarden én bij onze huisdieren is er sprake van een tekort aan goede beweging en essentiële voedingsstoffen. Er wordt te veel geraffineerde voeding gegeten en er zijn geen periodes van schaarste meer. Deze factoren kunnen het stofwisselingssysteem uit balans brengen.
- PPID (Ziekte van Cushing)
De afkorting PPID staat voor Pituitary Pars Intermedia Dysfunction. Een deel van de hypofyse is bij deze aandoening ontregeld waardoor allerlei klachten optreden. Hoefbevangenheid maakt hier onderdeel van uit.
Deze informatie is uitsluitend bedoeld voor educatieve doeleinden en vervangt niet het advies van een dierenarts.
Heb je vragen over onze producten of de toepassing ervan? Neem dan contact met ons op.
Ons team van natuurgeneeskundig therapeuten adviseert je graag.
