Weinig paardenliefhebbers die voor hun plezier wedstrijden rijden zullen hun paard bewust doping toedienen. Toch kan er een positieve dopingtest op de loer liggen, bijvoorbeeld door voer of supplementen. En zoals zo vaak, lijden de goeden onder de kwaden, want in de professionele paardensport kan doping wel degelijk een groot probleem zijn.
Als een paard not fit to compete is, wordt er soms toch met man en macht geprobeerd het paard op de been te houden en het volgende dopingschandaal is geboren. Dit is schadelijk voor het dierenwelzijn en voor het imago van de sport.
Kruiden en supplementen en doping
Als je wilt meedoen aan wedstrijden is het handig dat je weet dat kruiden en voedingssupplementen ook problematisch kunnen zijn bij dopingcontroles.
De Fédération Équestre Internationale (FEI) raadt tijdens wedstrijden alle stoffen af die een gezondheid bevorderend effect hebben. Dat is natuurlijk een heel ruime definitie.
(Kruiden)supplementen die een rustgevende, spieropbouwende of diuretische (vochtafdrijvende) werking hebben, kun je beter niet gebruiken vlak voor of tijdens de wedstrijd.
Medicijntesten en kruiden
Sommige dierenartsen die goed bekend zijn met sportpaarden kunnen advies geven rondom gebruik van supplementen. Tegelijk kunnen zij in sommige gevallen zelfs verantwoordelijk worden gehouden voor het door hen gegeven advies. Om die reden is het heel logisch dat zij vaak erg voorzichtig en terughoudend zijn.
Er zijn helaas geen kant-en-klare antwoorden op de vraag welke kruiden voor de dopingwet legaal zijn om toe te passen. Dit heeft verschillende redenen:
- Er worden regelmatig nieuwe doping testen ontwikkeld en gebruikt.
Dat heeft tot gevolg dat eigenlijk elke lijst die hier of elders op internet wordt gepubliceerd, als onvolledig zou moeten worden beschouwd.
- Instanties hebben geen duidelijk standpunt ingenomen over het gebruik van voedingsstoffen.Zorgen voor optimale voeding, bijvoorbeeld met voedingssupplementen of het aanbieden van kruiden, kan een grijs gebied zijn als het wordt gebruikt om de gezondheid te ondersteunen.
- Doping testen door fabrikanten zijn eigenlijk altijd incompleet.Een test die een fabrikant door een laboratorium laat uitvoeren is een momentopname. Er wordt een monster van de betreffende productie onderzocht, maar iedere nieuwe productie moet eigenlijk opnieuw getest worden. En zelfs dan adviseren gezaghebbende laboratoria om geen dopingvrijclaim te gebruiken.
- Kruiden kunnen inhoudsstoffen bevatten die positief testen op een medicijntest.
Kruiden kunnen ‘besmet’ zijn. Door zogenaamde versleping op het veld of besmetting tijdens transport kan een kruid onbedoeld zijn sporen achterlaten in een product. Het kruid waar de onbedoelde sporen van zijn aangetroffen kunnen bijvoorbeeld wel verboden zijn.
Verboden kruiden
Op de dopinglijst van bijvoorbeeld de FEI wordt onderscheid gemaakt tussen verboden stoffen en ‘controlled medication’. Onder deze laatste categorie vallen stoffen die, volgens de FEI, therapeutische waarde hebben en/of veel gebruikt worden in paardengeneeskunst. Dit kan potentieel dus de prestaties bevorderen en dit is een opvallend ruime definitie.
Er zijn daarom kruiden die tijdens wedstrijden absoluut vermeden moeten worden.
Kruiden die salicylaten bevatten zoals schietwilg (Salix alba), moerasspirae (Filipendula ulmaria), berk (Betula), populier (Populus) en blauwe bosbes (Vaccinium myrthillus) kunnen een positieve drugstest geven. Salicylzuur is in competitieverband namelijk een verboden stof.
Sommige kruiden kunnen salicylprecursors (precursors zijn voorlopers voor een andere stof en deel uitmaakt van de nieuwe stof) bevatten. Het is niet bekend of de concentratie van salicylzuurprecursors in deze kruiden groot genoeg is om een positieve test te bewerkstelligen. Wilgenschors en moerasspirea zijn de enige salicylaten bevattende kruiden die specifiek genoemd zijn als verboden (United States Equine Federation, 2005).
Het kruid valeriaan is er specifiek uitgepikt als een illegale stof in competitie met een geadviseerde 7-daagse wachttijd. Veel paarden krijgen grote hoeveelheden valeriaan tijdens shows, en blijkbaar zijn er veel positieve tests vermeld. Dit kruid zou niet moeten worden gegeven aan wedstrijdpaarden. Andere kruiden met rustgevende effecten hebben nog niet tot positieve testen geleid, maar het gebruik hiervan is niet zonder risico omdat er regelmatig nieuwe testen worden ontwikkeld.
Etherische oliën & doping
Uitwendig gebruikte etherische oliën en kruiden met een sterke geur of die gemengd zijn met ingrediënten zoals pepermunt (Mentha piperita), kamfer (Cinnamomum camphora), menthol (uit verschillende ondersoorten Mentha), rozemarijn (Rosmarinus officinalis) en thymol (uit tijm, Thymus vulgaris) kunnen een positieve test opleveren als het paard de samenstelling binnenkrijgt door het op te likken of mogelijk opneemt via de huid. Deze samenstellingen worden doorgaans gezien als maskerende middelen voor andere illegale medicijnen en staan daarom op de dopinglijst.
Richtlijnen
De richtlijnen die beschikbaar zijn voor samenstellingen die een positieve drugstest kunnen veroorzaken zeggen: “Elk product is verboden als het een ingrediënt bevat dat een verboden substantie bevat of een medicijn is dat de prestatie van het paard/pony kan beïnvloeden zoals een stimulerende, depresserende, rustgevende, lokaal anesthetisch, psychotropisch (gemoedstoestand of gedrag) stof, of dat mogelijk kan interfereren met de procedures om medicijnen te testen (USEF, 2005).”
Kruiden die in ieder geval vermeden moeten worden voor en tijdens wedstrijden zijn:
| Nederlandse naam | Wetenschappelijke naam |
| Arnica, Monnikskap | Arnica Montana |
| Cayenne (Capsaïcine, derivaat) | Capsicum annuum |
| Kamille (soorten zijn niet gespecificeerd in de richtlijn) | Matricaria spp, Ormenis mixta/multicola, Anthemis nobilis |
| Smeerwortel | Symphytum officinale |
| Hop | Humulus lupulus |
| Kava kava | Piper methysticum |
| Laurier | Laures nobiles |
| Lavendel | Lavandula spp |
| Citroenmelisse | Melissa officinalis |
| Passiebloem | Passiflora incarnata |
| Glidkruid | Scutellaria lateriflora |
| Valeriaan | Valeriana officinalis |
| Verveine | Verbana officinalis |
| Schietwilg | Salix alba |
| Guarana | Paullinia cupana |
| Duivelsklauw | Harpagophytum procumbens |
Ook in Chinese kruidenmengsels kunnen inhoudsstoffen zitten die in wedstrijdverband niet gebruikt mogen worden:
| Kruid | Chinese naam | Substantie verboden door reglementen |
| Ephedra | Ma huang | Ephedrine |
| Papaver | Yin su ke | Morfine |
| Strychnos (Braaknoot) | Ma qian zi | Strychnine |
| Datura (Doornappel) | Yang jin hua | Atropine |
| Acacia | Er cha | Theophylline |
Deze lijstjes zijn verre van compleet en zullen altijd aan veranderingen onderhevig zijn. Daarnaast bestaan er ook nog ‘wachttijden’ bij het gebruik van bepaalde kruiden.
Wachttijd
De wachttijd is de tijd waarna een stof door het lichaam is afgebroken. Deze wordt vaak ruim genomen om te voorkomen dat een dier alsnog positief test. De wachttijd verschilt per stof (en per kruid) en per de manier waarop het is toegediend. Bij toepassing via de huid is de wachttijd vaak korter.
Als een paard in het verleden een bepaald middel heeft gehad, kan het dus zinnig zijn om daar goed naar te kijken. Bij producten van De Groene Os kijken we graag met je mee om je te adviseren wanneer je het beste kan stoppen voor een wedstrijd.
Deze informatie is uitsluitend bedoeld voor educatieve doeleinden en vervangt niet het advies van een dierenarts.
Door de strenge Europese Claimsverordening mogen wij maar zeer beperkt informatie geven over de werking van producten.
Heb je vragen over onze producten of de toepassing ervan? Neem dan contact met ons op. Ons team van natuurgeneeskundig therapeuten en holistisch dierenarts adviseert je graag.
