Steeds meer paarden in Nederland zijn te dik. Zeker onder recreatiepaarden komt dit veel voor, maar ook bij wedstrijdpaarden en op keuringen zie je dat de standaard steeds vaker ’te zwaar’ is.
Waarom zijn er zoveel paarden met overgewicht?
Er zijn verschillende oorzaken te bedenken waarom paarden tegenwoordig te dik zijn. Vergeleken met de tijd dat paarden nog gebruiksdieren waren, krijgen paarden nu maar weinig beweging en juist veel (kracht)voer. Een ander probleem is dat overgewicht slecht herkend wordt door eigenaren en er dus geen actie ondernomen wordt. Mogelijk komt dit ook doordat de rasstandaard en de paarden die winnen op keuringen en wedstrijden, regelmatig aan de zware kant zijn.
Risico’s van overgewicht
De risico’s van overgewicht zijn niet mis. Al dat extra gewicht is een grote belasting voor het bewegingsapparaat en vergroot het risico op artrose. Ook vruchtbaarheidsproblemen, hoefbevangenheid, artrose, insulineresistentie, PPID en hittegevoeligheid behoren tot de gevaren bij overgewicht.
Afvallen is supermoeilijk
In de vrije natuur is het moeilijk om op gewicht te blijven. Energie uit voedsel is daar een schaars goed en het lichaam is er dan ook zuinig op. Het lichaam stelt van alles in het werk om overtollige vetreserves vast te houden, want er zou wel eens een periode van schaarste aan kunnen komen! Het lichaam heeft verschillende ‘verdedigingsmechanismen’ tegen afvallen, zo kan de stofwisseling vertragen als reactie op minder eten waardoor er nog amper gewicht verloren wordt. Ook kunnen dieren (en mensen…) enorme vraatzucht krijgen. Dit zie je vaak bij pony’s die nog maar een paar uurtjes de wei op mogen. Dit kan een contraproductief effect hebben omdat die dieren in 3 uur wel 1% van hun lichaamsgewicht aan gras kunnen oppeuzelen.
Algemeen kunne we stellen dat zowel het herkennen van overgewicht bij paarden als het laten afvallen van je dier is dus super moeilijk. Ik denk dan ook dat het belangrijk is dat we de eigenaren, verzorgers en voerverstrekkers van te zware paarden niet fat shamen, maar juist helpen en ondersteunen in hun pogingen. Met deze tips gaat dat zeker lukken!
Hoe bepaal je of paard te dik is?
Er zijn verschillende methoden om het gewicht van je paard te bepalen. Je kunt een paardenweegschaal laten komen, een meetlint gebruiken of kijken naar de Body Condition Score (BCS).
Het probleem met de eerste 2 opties is dat je weliswaar dan het gewicht weet van je paard, maar nog niet weet of er ergens schadelijke vetophopingen zitten. Er zit zo veel verschil in bouw en grootte tussen verschillende paarden en pony’s dat het best lastig is om een gezond gewicht vast te stellen. Dan kan een paard nog een relatief normaal gewicht hebben en toch te veel vetophopingen. Een voorbeeld is een verdikte manenkam, dit wordt geassocieerd met een verhoogde gevoeligheid voor zomereczeem en Equine Metabool Syndroom (EMS).
De Body Condition Score kijkt wel naar vetophopingen en is dus meer geschikt om te bepalen of je paard het goede gewicht heeft. Kijk hier voor meer informatie.
Wat vooral wel en niet doen
Als paarden eenmaal te zwaar zijn is afvallen erg moeilijk. Preventie en op tijd ingrijpen als je paard begint aan te komen zijn daarom van erg belangrijk. Kleine verschillen tussen zomer en winter zijn natuurlijk mogelijk, maar probeer jaarrond regelmatig gebruik te maken van de Body Condition Score.
Eind zomer, begin van de herfst, is de perfecte tijd om te beginnen met een afvalregime omdat de overgang van seizoenen toch al een verandering van voer inhoudt.
Wat je in geen geval moet doen is je paard op een crashdieet zetten. Dit is levensgevaarlijk voor paarden omdat het kan leiden tot hyperlipemie (vet in het bloed). Ook kan het leiden tot koliek, luchtzuigen en andere stereotiepe gedragingen door verveling en het niet kunnen uiten van soorteigen gedrag.
Een te zwaar paard laten afvallen duurt lang, kies dan ook voor een aanpak die vol te houden is.
Voeding
De twee grote oorzaken van voeding gerelateerd overgewicht zijn te veel krachtvoer of te veel te rijk gras via weidegang.
Ook al is er sprake van overgewicht, je paard mag nooit langere tijd zonder voer. Het belang van ruwvoer voor ieder paard kan niet genoeg benadrukt worden. Er moet praktisch altijd wat te knabbelen zijn voor je paard. Als je paard van onbeperkt ruwvoer te dik wordt, zijn er verschillende mogelijkheden om je paard met een beperkte hoeveelheid hooi langer te laten doen. Maak bijvoorbeeld gebruik van een slowfeeder of een fijnmazig hooinet of 2 hooinetten over elkaar.
Als je paard weidegang krijg, maak dan gebruik van een graasmasker, ook als hij maar een paar uurtjes op het gras staat. Zeker pony’s kunnen binnen no time enorme hoeveelheden gras wegwerken en hoe meer je probeert te beperken, hoe gulziger ze gaan eten.
Een risico van bijna ieder dieet zijn tekorten, vooral aan vitaminen, mineralen en eiwitten. Houd dit dus zeker in de gaten en vul het voer eventueel aan met een supplement zoals Multivitaminen & Mineralen Complex.
Beweging
In verreweg de meeste gevallen van overgewicht is er sprake van te veel voedsel tegenover te weinig beweging. Er komt meer binnen dan er verbruikt wordt. Als je paard niet kreupel is, zal het dan ook zeker helpen om naast voeraanpassingen je paard ook meer beweging te geven.
Natuurlijk, hoe intensiever je traint, hoe meer energie er verbruikt wordt, maar ook hier tellen alle kleine beetjes. Vaker rijden, longeren, wandelen etc. kan allemaal helpen.
Een andere handige manier om je paard meer energie te laten verbruiken is om geen dekens te gebruiken. Je paard moet dan de eigen energie aanspreken om op temperatuur te blijven.
Deze informatie is uitsluitend bedoeld voor educatieve doeleinden en vervangt niet het advies van een dierenarts.
Door de strenge Europese Claimsverordening mogen wij maar zeer beperkt informatie geven over de werking van producten.
Heb je vragen over onze producten of de toepassing ervan? Neem dan contact met ons op. Ons team van natuurgeneeskundig therapeuten en holistisch dierenarts adviseert je graag.
