De meeste honden, katten en hengsten worden in onze maatschappij gecastreerd. Dieren ‘laten helpen’ wordt soms aangedragen als de ultieme oplossing voor allerlei gedragsproblemen en als preventieve maatregel om ernstige aandoeningen te voorkomen. Toch is het zeker geen wondermiddel. Reden genoeg om een weloverwogen keuze te maken.
Het verschil tussen castreren en steriliseren
Het is zaak de juiste terminologie te gebruiken. Sterilisatie wordt bij mensen toegepast, maar bij dieren zeer zelden. Bij sterilisatie worden de zaadleiders of eileiders onderbroken. Hierbij blijft de geslachtshormoonhuishouding intact. Bij castratie wordt meer weefsel verwijderd: de testikels of eierstokken en/of baarmoeder worden verwijderd. Dit heeft natuurlijk grote invloed op de hormoonhuishouding en daarmee op de rest van het lichaam.
Er is een dierenoverschot
Een van de belangrijkste reden om een dier te castreren is om te voorkomen dat er nóg meer beestjes bijkomen. De asielen puilen uit van de katten, marktplaats staat vol met paarden en pony’s en er zijn veel te veel honden die nog een warm, liefdevol thuis zoeken. Sommige fokkers of stichtingen stellen het zelfs verplicht te castreren voordat je een dier kunt adopteren.
Een rekenvoorbeeld: 1 kater kan in 1 voorjaar met gemak 20 poezen bevruchten en zo’n 200 katten aan de populatie toevoegen die allemaal een huisje nodig hebben.
Mensen moeten hier dus hun verantwoordelijkheid in nemen.
Vanuit natuurgeneeskundig perspectief zijn er echter nog wel meer factoren om mee te nemen in de overweging om te castreren. Je ontneemt je dier nogal wat namelijk.
Waarom willen we dieren zo nodig laten ‘helpen’?
Mensen houden dieren om verschillende redenen, maar waarschijnlijk lees je dit artikel als je je dier als gezelschapsdier hebt. Meestal worden dieren nou eenmaal wat gezapiger bij de afwezigheid van een flinke dosis testosteron en andere geslachtshormonen en castratie kan daarbij helpen.
Castreren kan om verschillende redenen gedaan worden.
Katers en reuen
- Verwekken niet per ongeluk nog meer nestjes.
- Honden en katten zullen minder snel de hele buurt afzwerven op zoek naar partners (en dus ook minder snel aangereden worden of een ongeluk veroorzaken).
- Gecastreerde katers worden statistisch ouder dan niet-gecastreerde soortgenoten.
- Katers gaan minder sproeien.
- Gecastreerde katers vechten minder vaak, er is dan ook minder risico op abcessen en door bloed overdraagbare virussen (kattenaids).
Poezen en teven
- Geen ongewenste dracht.
- Verminderde kans op melkkliertumoren.
- Niet meer loops worden.
- Minder kans op suikerziekte.
- Geen schijndracht meer.
Paarden
Merries zijn de grote uitzondering: zij worden haast nooit gecastreerd of gesteriliseerd.
Bij hengsten daarentegen is het eerder regel dan uitzondering. De belangrijkste reden voor het ruinen van paarden is dat ze daarmee in de meeste gevallen een paardwaardig leven kunnen leven met sociaal contact.
Verhoogd risico op bepaalde aandoeningen bij niet castreren bij vrouwelijke dieren
Er zijn redelijk betrouwbare onderzoeken waaruit blijkt dat er na castratie minder risico is op een aantal gevaarlijke aandoeningen. Zeker bij teven en poezen neemt het risico op melkkliertumoren en baarmoederontsteking af als ze gecastreerd worden. Overigens lijken deze aandoeningen meer voor te komen bij dieren die intact zijn, maar geen nestjes krijgen.
Risico van castratie
Tot nu toe lijkt castratie een fantastische oplossing. Toch kleven er ook nadelen en risico’s aan:
- Er zijn altijd risico’s verbonden aan narcose en operaties (zoals infecties of nabloedingen). Gelukkig zijn complicaties zeldzaam.
- Geholpen’ dieren hebben veel meer de neiging om dik te worden. Met alle risico’s van dien.
- Vooral bij katers kan er meer risico zijn op de vorming van blaasstenen.
- Verhoogd risico op urine-incontinentie (vooral bij poezen en teven).
- De vachtkwaliteit gaat vaak achteruit: kale plekken, moeilijk te onderhouden vachtstructuur of eindeloos verharen.
Castratie heeft grote gevolgen voor het lichaam
We willen dus graag de voordelen van zo’n grote verandering in het lichaam, maar we moeten ons ook realiseren dat er grote nadelen aan zitten. Wees je ervan bewust dat je een behoorlijke inbreuk doet op de eigenheid van een dier. Dit gaat vooral op als er wordt besloten om op jonge leeftijd te castreren.
Verandering van gedrag
Juist die verandering van gedrag, waardoor het dier makkelijker wordt, willen we graag. Maar geslachtshormonen doen meer dan alleen zorgen voor nageslacht. Onder invloed van geslachtshormonen worden dieren volwassen. Ook de groei staat onder invloed van hormonen. Als hier te vroeg wordt ingegrepen kunnen er grofweg twee problemen ontstaan: vooral bij mannelijke dieren duurt het langer voordat de groeischijven dichtgaan en het dier dus groter wordt en slungeliger uitgroeit.
Testosteron heeft natuurlijk ook een spieropbouwende werking, dus vaak gaat dit groter groeien ook nog eens gepaard met minder spieropbouw. Daarnaast is de ontwikkeling onder invloed van hormonen (het puberen) belangrijk voor het ontwikkelen van zelfverzekerdheid. Een macho die stevig in z’n schoenen staat, kan misschien zonder negatief effect op het gedrag gecastreerd worden, maar een toch al onzeker dier kan te instabiel worden door een castratie.
Castratie bij gedragsproblemen bij honden
Dat castratie gedragsproblemen oplost is een grote hardnekkige en schadelijke fabel. Juist omdat onzekerheid kan toenemen door minder geslachtshormonen, kunnen veel vormen van agressie juist verergeren.
Het tot ontwikkeling laten komen van een hond voordat je tot castratie overgaat kan bijdragen aan het krijgen van een stabiel, zelfverzekerd dier. En over het algemeen hebben deze honden het niet nodig om agressief te reageren.
Agressie die zijn oorsprong vindt in angst of onzekerheid moet zeker niet alleen met castratie worden aangepakt. Veel beter is het om een gedragstherapeut en dierenarts samen in te schakelen en te werken aan een brede oplossing om de gedragsproblemen te verminderen.
Is chemisch castreren of ‘de pil’ een oplossing?
Chemische castratie kan een uitkomst zijn als castratie wordt overwogen om medische (zoals terugkomende voorhuidontsteking) of gedragsredenen. Een tijdelijke castratie kan dan duidelijkheid bieden of een definitieve castratie gaat bijdragen aan het oplossen van het probleem.
De bijwerkingen van de zogenaamde ‘poezen-pil’ zijn niet mis: zwelling van de melkklieren, suikerziekte, melkkliertumoren en baarmoederontsteking komen voor. Hormonale anticonceptie voor vrouwelijke dieren is in de meeste gevallen niet aan te raden.
Mensenwelzijn vs. dierenwelzijn
Dieren en hun gezinnen zijn allemaal individuen dus is een algemeen advies eigenlijk niet te geven.
De beslissing moet gemaakt worden door het individu, de omgeving en de persoonlijke omstandigheden allemaal in overweging te nemen.
Als niet castreren betekent dat het dier grotendeels alleen moet leven zonder contact met soortgenoten of de omstandigheden zo zijn dat het een stressvol geregel wordt om je dieren te kunnen houden, kan het de beste keus zijn om te castreren.
Als de omstandigheden het toelaten om je dier een dierwaardig leven te bieden, kan het zeker de beste keus zijn niet te castreren. Niet ingrijpen is nou eenmaal het meest natuurlijk.
Als het kan en je kunt de verantwoordelijkheid aan, is het wel aan te raden dieren wat meer te laten ‘rijpen’ en volwassen te laten worden voordat je tot castratie overgaat.
Soms lijkt het of een keuze gemaakt wordt omdat deze voor de mens zo lekker gemakkelijk is. De vraag is of dit erg is. Als dit gemak het dier schade doet natuurlijk wel. Maar niet castreren en vervolgens heel veel stress hebben van je dier, is ook voor je gezelschapsdier waarschijnlijk niet de beste optie.
Meer interessante artikelen in je mailbox?
Schrijf je in voor onze nieuwsbrief! Je ontvangt 1-2 keer maand mail met de nieuwste blogs en filmpjes en exclusieve aanbiedingen. Vanzelfsprekend gaan we vertrouwelijk om met je gegevens en kan je je ten alle tijden gemakkelijk uitschrijven.
[formidable id=10]
Deze informatie is uitsluitend bedoeld voor educatieve doeleinden en vervangt niet het advies van een dierenarts.
Door de strenge Europese Claimsverordening mogen wij maar zeer beperkt informatie geven over de werking van producten.
Heb je vragen over onze producten of de toepassing ervan? Neem dan contact met ons op. Ons team van natuurgeneeskundig therapeuten en holistisch dierenarts adviseert je graag.
