Een paard is van nature niet gemaakt om op te gaan zitten. En toch maken de meeste paardeneigenaren meerdere keren per week een ritje op hun paard. Om over manegepaarden nog maar te zwijgen. Eigenlijk is het wonderlijk dat dit zo vaak goed gaat. Rugproblemen bij paarden komen echter veel voor. De onderzoeken hiernaar verschillen: 27 tot bijna 100% van de paarden zou rugproblemen hebben! Helaas wordt rugpijn bij paarden niet altijd herkend en de oorzaken kunnen ook nog eens heel divers zijn.
Een klein stukje anatomie
De ruggengraat van een paard bestaat uit 54 wervels. De wervels zijn verbonden met tussenwervelschijven en dit geheel wordt bij elkaar gehouden door banden.
De eerste wervels na de schedel (de atlas en de draaier) zorgen ervoor dat het hoofd van het paard kan draaien en bewegen. Daarna volgen de halswervels, dan de borstwervels en de lendenwervels. De wervels van het heiligbeen zijn met elkaar vergroeid. Tot slot volgen de wervels van het staartbeen. De hals en de rug van het paard zijn zeer bewegelijk om een soepele gang en sprong mogelijk te maken.
Het skelet geeft stevigheid aan het lichaam en dat is met de wervelkolom niet anders. Naast deze ondersteunende functie is de wervelkolom ook een aansluitpunt voor spieren en beschermt het een aantal inwendige organen en het ruggenmerg.
Rugproblemen bij paarden
De klachten en symptomen bij rugproblemen bij paarden kunnen erg verschillen. Je kunt hierbij denken aan:
- Kreupelheid
- Gevoelig bij aanraken en/of borstelen van de rug
- Protesteren met opzadelen, aansingelen en opstijgen
- Afwijkende staartdracht, bijvoorbeeld scheef dragen of veel met de staart zwiepen tijdens het rijden
- Protest tijdens het rijden: bokken, steigeren, weigeren
- Rijkunstige problemen: moeite met galop, moeite met lengtebuiging, onvoldoende ontspanning bij het springen.
Er is onderzoek gedaan naar hoe goed (professionele) paardenhouders rugpijn bij hun paarden herkennen. Dit blijkt vrij dramatisch te zijn. Laat bij twijfel de rug van je paard altijd nakijken door een specialist!
Aandoeningen
Als eenmaal is vastgesteld dat je paard last van zijn rug heeft is het natuurlijk ook zaak om uit te zoeken wát er dan precies aan de hand is. Er zijn nogal wat opties:
- Wobbler-syndroom
Een aandoening die vooral bij jonge dieren voorkomt. Het ruggenmergkanaal – meestal ter hoogte van de halswervels – is vernauwd. Paarden lopen en staan afwijkend (atactisch). Lichte gevallen zijn goed te behandelen met dieetaanpassingen (extra vitamine A en D) en verplichte boxrust. - Artrose
Artrose kan aan ieder gewricht voorkomen en dus ook aan de gewrichten in de rug. Bij artrose is er enerzijds sprake van afname van het kraakbeen en slijtage van het gewricht, terwijl er anderzijds ook juist botwoekeringen kunnen ontstaan. - Spondylose
Spondylose is een vorm van artrose waarbij botvorming ontstaat. Deze botwoekeringen kunnen uiteindelijk een brug over de wervels vormen waardoor de rug veel minder bewegelijk wordt. Dit proces kan erg pijnlijk zijn tot aan het moment dat de wervels vergroeid zijn, daarna wordt de pijn meestal zichtbaar minder. - Kissing spines
Kissing spines klinkt misschien lieflijk, maar is buitengewoon vervelend voor je paard. Het ontstaat meestal op de plek van het zadel. De doornuitsteeksels op de wervels wijken naar elkaar toe en kunnen elkaar zelfs raken. Als ze tegen elkaar aan schuren veroorzaakt dit veel pijn. - Hernia
Een hernia is een uitstulping van de tussenwervelschijven. Dit veroorzaakt pijn doordat het tegen de zenuwbanen aandrukt. Een hernia bij paarden komt vooral voor in de lendenwervels en is lastig te diagnosticeren omdat een röntgenfoto geen uitkomst biedt. - Zadeldrukkingen, spierblessures
Veel van bovenstaande klachten kunnen ontstaan door een niet goed passend zadel of een te zware of slecht rijdende ruiter. Het zadel zelf kan ook de boosdoener zijn en drukkingen en problemen met de weke delen (zoals de spieren) veroorzaken.
Onder de huid kunnen beschadigingen zoals zwellingen ontstaan. De huid kan ook stuk gaan. Als deze drukkingen genezen, ontstaan de typische witte haren of vlekjes, er is dan sprake van littekenweefsel.
Oorzaken
Zoals hierboven al is aangegeven, kunnen belangrijke oorzaken een slecht passend zadel zijn of rijkunstige problemen. Om de rug tijdens het rijden goed te kunnen gebruiken moet het paard leren om de rugspieren te ontspannen en lang te maken. Hiervoor zijn sterke buikspieren nodig; deze moet het paard leren aanspannen. Zoals vaker zijn er meerdere wegen die naar Rome leiden. Tegenwoordig is de academische rijkunst en het ‘recht richten’ een veel gebruikte manier om een paard te leren om ruitergewicht te dragen en zijn rug goed te gebruiken.
Alle artroseachtige klachten kunnen ook te maken hebben met verkeerde voeding (net als het Wobbler-syndroom) en trauma. Verkeerde en te weinig beweging kunnen – net als overbelasting – rugproblemen in de hand werken. Tot slot speelt bij sommige aandoeningen ook een erfelijk aanleg een rol.
Wat te doen?
Als je een rugprobleem bij je paard vermoedt, is de eerste belangrijke stap het het inschakelen van de dierenarts. Deze kan vaststellen wat er precies aan de hand is en helpen de oorzaak te achterhalen.
Als er een duidelijke diagnose is, kan er verder gekeken worden naar de beste behandeling. Soms kan manuele therapie zoals fysiotherapie of acupunctuur worden gebruikt als extra ondersteuning. Daarnaast is het natuurlijk belangrijk om de onderliggende oorzaak (zoals een slecht passend zadel of verkeerd beweging) aan te pakken om te voorkomen dat de klacht steeds terugkomt.
Kruiden en voeding
Ook met voedingssupplementen kan een rug ondersteund worden. Welke combinatie van kruiden en voedingsstoffen het beste is, hangt af van de precieze klachten. Neem contact met ons op voor een persoonlijk advies!
De Groene Os heeft een uitgebreid assortiment producten om van binnen en buiten soepele wervels en spieren in de rug te ondersteunen. Stoffen als glucosamine, vitamine C en chondroïtine onderhouden een gezonde gewrichtsfunctie.
Kruiden kunnen helpen de doorstroming van bloed en voedingsstoffen te bevorderen. Uitwendig kan ook een spray helpen om de rugspieren te ontspannen.
Deze informatie is uitsluitend bedoeld voor educatieve doeleinden en vervangt niet het advies van een dierenarts.
Door de strenge Europese Claimsverordening mogen wij maar zeer beperkt informatie geven over de werking van producten.
Heb je vragen over onze producten of de toepassing ervan? Neem dan contact met ons op. Ons team van natuurgeneeskundig therapeuten en holistisch dierenarts adviseert je graag.
