Wondverzorging bij gestreste paarden

De telefoon gaat, en je ziet dat het je stalgenoot is. ‘Spirit heeft een wond op zijn schouder. Ik denk dat hij gebeten is door een ander paard.’ Niet het leukste nieuws om je dag mee te beginnen… Je rijdt naar stal en ziet dat de verwonding meevalt, maar je wilt deze wel graag behandelen. Je pakt je wondspray en tube groene leem… om er vervolgens achter te komen dat Spirit heel andere ideeën heeft over de wondverzorging dan jij. Hij wil niet dat je aan de wond zit, en zelfs als je er iets te intens naar kijkt neemt hij de benen al. Wat nu?

Gelukkig laten de meeste paarden kleine verwondingen heel goed behandelen. Er zijn echter ook paarden die, om wat voor reden dan ook, veel moeite hebben met wondverzorging – en soms kom je daar pas achter op het moment dat er daadwerkelijk een wondje verzorgd moet worden. Vervelend, want je zit nu in een ‘moet’-situatie: voor de gezondheid van je paard MOET die wond behandeld worden.

Dit beperkt je opties nogal… Je kan nu immers niet op je dooie gemakje gaan nadenken, uitproberen, en gedurende een week of drie elke dag vijf minuutjes eraan werken tot je paard volledig ontspannen en met een gelukzalige uitdrukking jouw liefdevolle zorg ontvangt. Toch is er veel wat je kunt doen om de situatie zo soepel mogelijk te laten verlopen. In deze blog nemen we je mee door een handig stappenplan daarvoor. Moet de wond door een dierenarts gezien worden? Doorloop stap 1 en 2 dan tijdens het wachten op de dierenarts.

Stap 1 – Jouw mindset

Als eerste: adem in, adem uit! Het is lastig om je lieve dier met een vervelende wond te zien, zeker als hij ook nog eens niet toelaat dat je hem helpt. Je hebt een lastige situatie voorhanden, maar je helpt er niemand mee als je nu als een kip zonder kop met een tube leem, een flesje wondspray, of steriele gaasjes achter je paard aan gaat rennen terwijl die steeds verder over z’n theewater raakt. Doe dus eerst wat nodig is om zelf (zo) rustig (mogelijk) te worden.

Een aantal dingen die je kunt doen om zoveel mogelijk spanning los te laten:

• Neem even afstand van de situatie voordat je aan de behandeling begint.
• Drink wat, doe een korte meditatie of besteed wat tijd aan ademhalingsoefeningen.
• Vraag een stalgenoot je te helpen relativeren, of bel iemand op die je kan helpen weer rustig te worden. Tenzij het een slagaderlijke bloeding betreft, kun je hier echt wel een kwartiertje de tijd voor nemen – en die tijd verdien je later weer terug doordat de behandeling soepeler en rustiger zal verlopen.

Stap 2 –  De setting

Zorg dat je de omgeving zo handig mogelijk inricht voor je begint met de wondverzorging. Je bent misschien geneigd om direct op de poetsplaats aan de slag te gaan, omdat dat nu eenmaal is waar je anders werkt… maar denk eens na over de volgende vragen:

• Waar is je paard het meest op zijn gemak? Is hij in de wei tussen zijn vrienden bijvoorbeeld veel meer ontspannen dan in z’n eentje op de poetsplaats? Of doen jullie in de buitenbak altijd ontzettend leuke dingen en heeft hij daar positieve associaties bij? Werk op de plek waar je paard zo relaxed mogelijk is.
• Wie kan je helpen? Heb je een stalgenoot die altijd heerlijk rustig blijft, of een fantastische trainer is? Die wil vast wel even ondersteunen! Is er niemand aanwezig en heb je wel behoefte aan hulp, bel dan gerust iemand op. Ook hier geldt weer: de tijd die je nu neemt, betaalt zich straks terug.
• En wie helpt juist niet? Het werkt vaak niet zo positief als er zes of zeven mensen omheen staan te koekeloeren terwijl je bezig bent. Zeker niet als je je druk maakt over wat die mensen van je denken, of als ze zich bemoeien met wat je aan het doen bent. Geef vriendelijk en duidelijk aan dat je graag in rust wilt kunnen werken, en vraag of ze je daar de ruimte voor willen geven. Sta je hiermee op wat lange tenen? Dat kun je altijd later weer uitpraten. Op dit moment is je paard het belangrijkst.
• Zorg dat de omgeving vrij is van spullen die kunnen vallen, onverwachts bewegen, of waar je paard tegenaan kan lopen. Niks zo vervelend als dat er ineens een stuk zeil voorbij waait terwijl jij net ondersteboven onder de buik van je paard hangt om zijn kootholte te inspecteren… Neem dus even de tijd om de omgeving veilig te maken.
• Wat kun je verder nog doen om de omgeving zo prettig mogelijk te maken? Is er een vriendje van jouw paard dat je erbij kunt halen? Kun je een kruiwagen hooi aanbieden aan je paard, zodat hij rustig kan eten? Of heeft hij misschien jeukende plekjes waar je hem uitgebreid kunt kriebelen om hem op zijn gemak te stellen?

Wondverzorging met een kruiwagen hooi als afleiding

Stap 3 – Aan de slag

Bedenk voordat je begint na over hoe je het wilt aanpakken. Heb als doel om zo rustig te werken als nodig, maar zo efficiënt als mogelijk. Je hoeft geen uren te doen over iets wat ook in tien minuten kan – maar door jezelf er vooraf op in te stellen dat je alle tijd neemt die je nodig hebt (ook als dat wel uren zou zijn), begin je doordachter en met meer rust. Hier wat tips:

• Bouw de handeling in stapjes op. Ga niet direct met je sprayflesje richting de wond, maar laat je paard er eerst eens aan snuffelen. Breng het dan stapje voor stapje dichter richting de wond, en neem ook een stapje terug als dat nodig is. Spray eerst eens bij het paard vandaan.
• Beloon elke stap. Geef je paard na elk stapje iets dat hij graag heeft. Houd er hierbij rekening mee dat je paard bepaalt wat wel en niet belonend is. Alleen stembeloningen zijn in dit soort situaties vaak niet voldoende.
• Werk met korte sessies. Een paar minuutjes waarin je rustig naar de wond toewerkt, afgewisseld met een (ruime!) pauze. Zorg ervoor dat deze pauze ook echt een pauze voor je paard is. Laat hem lekker hooi eten, geef wat voer in een snuffelmat, of laat hem los in de wei. Gewoon stil moeten op een plek waar hij niet volledig ontspannen is en waar niks leuks te doen is, is geen goede pauze.
• Kijk en luister naar je paard. Voordat hij wegdraait, heeft hij waarschijnlijk al eerdere signalen van spanning gegeven. Zorg dat je die ziet en luister daarnaar. Trekt je paard een rimpel boven zijn oog? Trekt hij zijn neusvleugels op? Krijgt hij een gespannen mondje? Dan ga je te snel. Doe een stapje terug. Blijft de spanning? Geef je paard een pauze en gebruik die tijd om te bedenken hoe je de stapjes nog kleiner kunt maken.
• Weersta de verleiding om even snel door te sprayen of smeren als je eenmaal bij de wond in de buurt komt. Waarschijnlijk zul je het wondje de komende dagen nog vaker moeten verzorgen, en als je het nu even snel-snel voor elkaar krijgt heb je kans dat je paard morgen nog extra gespannen is. Je kunt beter rustig ernaartoe werken en er een positieve ervaring van maken, daar ga je de komende dagen veel profijt van hebben.

Wondverzorging gelukt?

Heb je het wondje kunnen behandelen? Gefeliciteerd! Dit hebben jullie maar mooi weer overleefd samen. Nu is het tijd om deze handelingen op te nemen in je trainingsrepertoire, zodat je volgende keer beter voorbereid bent. Er is heel veel wat je kunt doen om wondverzorging te trainen. Hoe je daar zoal aan kunt werken, vertellen we je in het volgende blog in deze serie!

Dit gastblog is geschreven door Monique Dorst, namens de ClickerAcademie. De ClickerAcademie is een nieuwe, uiterst paardvriendelijke opleiding. Het oplossen van probleemgedrag is een belangrijk onderdeel van de opleiding. Hierbij valt te denken aan wondverzorging, maar ook aan agressie, verlatingsangst, frustratie rondom voer, problemen tijdens het bekappen, etc. Binnen de ClickerAcademie ligt de focus hierbij altijd op het opbouwen van fijne emoties, en niet slechts op het aanleren van gewenst gedrag.

Op 6 oktober organiseert de ClickerAcademie gratis een informatie en interactieve online avond: Horse Boost Camp Online. Tijdens deze avond worden drie mini-colleges gegeven over onderwerpen die jou direct een betere trainer gaan maken. De avond wordt afgesloten met een quiz waarmee leuke prijzen te winnen zijn.

Meer informatie?

Kijk hier!

Deze informatie is uitsluitend bedoeld voor educatieve doeleinden en vervangt niet het advies van een dierenarts.

Door de strenge Europese Claimsverordening mogen wij maar zeer beperkt informatie geven over de werking van producten.

Heb je vragen over onze producten of de toepassing ervan? Neem dan contact met ons op. Ons team van natuurgeneeskundig therapeuten en holistisch dierenarts adviseert je graag.