Valeriaan is een van de meest bekende planten in de kruidengeneeskunde. Vooral vanwege zijn heilzame eigenschappen bij stress, slaapproblemen, rusteloosheid en zenuwachtigheid. Deze plant, die vrij veel voorkomt langs slootkanten in Nederland, is bewezen effectief voor het kalmeren van het zenuwstelsel en heeft verschillende toepassingen. Naast de toepassing bij mensen, heeft valeriaan ook verrassende voordelen voor dieren, met name voor katten.
Een beetje zweterig
De wortelstok van valeriaan verspreidt een karakteristieke geur, vooral in gedroogde vorm. Veel katten zijn er gek op. Persoonlijk vind ik het een hele nare geur en ruik ik het direct als dit kruid is geleverd in ons magazijn. Het ruikt een beetje naar zweet.
Naamgeving
De naam ‘valeriaan’ is vermoedelijk afgeleid van het Latijnse woord ‘valere’, wat staat voor ‘gezond zijn’ of ‘sterk zijn’. Er wordt ook gesuggereerd dat de naam mogelijk verbonden is met de Romeinse keizer Plinius Licinius Valerianus, die het wellicht gebruikte om zich ‘sterk te voelen’.
Uiterlijke kenmerken
Echte valeriaan is een kruid dat ruim een meter hoog kan worden en behoort tot de kamperfoeliefamilie (Caprifoliaceae). De plant heeft groene stengels, zijtakken en bladeren. De bloemen, die wit tot roze zijn, groeien in schermen genaamd tuilen. Valeriaan bloeit al in juni en kent vaak een tweede bloeiperiode in augustus of september. De plant komt veel voor in Nederland en is te vinden in moerassen, graslanden, duinen, kapvlakten en lichte bosranden, vaak in de buurt van water.
Gezondheidstoepassingen van valeriaan
Valeriaan wordt al sinds de tijd van Hippocrates (460 v.C. – 377 v.C.) gebruikt en heeft een goede reputatie als rustgever en kalmerend middel. De plant heeft door de eeuwen heen zijn toepassingen behouden. Tijdens de Tweede Wereldoorlog werd het zelfs gebruikt om getraumatiseerde mensen te behandelen. De belangrijkste geneeskrachtige stoffen in valeriaan zijn etherische oliën, valepotriaten, het rustgevende aminozuur GABA en specifieke alkaloïden.
Valeriaan voor dieren
Naast de menselijke toepassingen van valeriaan, wordt het opmerkelijk vaak gebruikt bij katten. Het is echt een kattenkruid. Maar ook honden en paarden kunnen baat hebben bij dit kruid.
Het kan handig zijn bij het omgaan met dieren die last hebben van stress, angst of rusteloosheid. Valeriaan werkt krampwerend en rustgevend.
Valeriaan voor dieren kan worden aangeboden in de vorm van speelgoed of gedroogde wortelstokken, en het kan in de vorm van een tinctuur over het voer of wat lekkers gegeven worden.
Je kunt het bijvoorbeeld toepassen bij deze situaties:
- moeilijk tot rust komen, slaapproblemen
- nervositeit en angst (zoals vuurwerkangst of dierenartsbezoek)
- een rustperiode bij blessure of operatie ondersteunen
- wennen aan een nieuwe situatie, zoals een verhuizing (eventueel in combinatie met het adaptogeen ashwaganda (Withania somnifera)
Onderzoek en gebruik
Er zijn veel onderzoeken gedaan met valeriaan, met name naar het effect op het slaappatroon bij mensen. Er zijn aanwijzingen dat het mogelijk kan ondersteunen bij bepaalde vormen van epilepsie en toevallen. Ook kan het onderdeel uit maken van een behandelplan bij bepaalde hartaandoeningen. Gezien de ernst van deze klachten, altijd onder begeleiding van een kruidenkundige dierenarts!
Valeriaan kan bij dieren beter vermeden worden bij dracht en lactatie, aangezien hier niet voldoende is aangetoond of het veilig is.
In normale doseringen en voor tijdelijk gebruik is valeriaan veilig. Bij overdosering kan valeriaan te sufmakend werkend. Dit kruid kan niet continu gebruikt worden: dan treedt er een verslavend effect op. Gebruik het dus maximaal 6 aaneengesloten weken. Als je dier om wat voor reden dan ook langdurig valeriaan heeft gekregen, bouw het gebruik dan rustig af in plaats van ineens te stoppen. Zo voorkom je onrust.
Valeriaan combineert goed met lindebloesem, passiebloem en hop.
Deze informatie is uitsluitend bedoeld voor educatieve doeleinden en vervangt niet het advies van een dierenarts.
Door de strenge Europese Claimsverordening mogen wij maar zeer beperkt informatie geven over de werking van producten.
Heb je vragen over onze producten of de toepassing ervan? Neem dan contact met ons op. Ons team van natuurgeneeskundig therapeuten en holistisch dierenarts adviseert je graag.
Wil je valeriaan voor je dier gebruiken?
Als je vragen hebt, helpen we je graag verder.
