Als je een teefje in huis hebt dat niet ‘geholpen’ is, krijg je te maken met loopsheid. Dit is zowel de periode waarin je teef vruchtbaar is als de fases daaromheen. Omdat er in die periode hormonaal van alles aan de hand is, kun je dit lichamelijk en aan het gedrag van je hond merken.
Voor veel honden verloopt de loopsheid moeiteloos, andere hebben het wat zwaarder kunnen wel wat ondersteuning gebruiken. Als je een intact teefje hebt, is het belangrijk te weten wat het verloop van de cyclus is, zodat je waar nodig rekening kunt houden met je hond, ongewenste dekkingen kunt voorkomen en alert bent op eventuele gezondheidsproblemen.
Bijzondere hormonale cyclus
Honden worden voor het eerst loops als ze in de puberteit komen. Wanneer dat precies is, verschilt per type: voor kleine hondjes is dat vaak al vanaf 6 tot 10 maanden, voor hele grote honden vaak pas als ze een jaar zijn. Als je hond na 2 jaar nog niet loops is, is het verstandig naar de dierenarts te gaan.
Vanaf die eerste loopsheid worden teefjes gemiddeld 2x per jaar loops, soms 1x per jaar.
De totale periode van loopsheid duurt ongeveer 3 weken en is verdeeld in verschillende fasen:
- Pro-oestrus
Dit is de voorbereiding op de vruchtbare periode; de vulva kan gaan opzwellen en veel teefjes krijgen bloederige afscheiding. Het teefje wil nog niet paren, maar ruikt al wel heel interessant voor andere honden. Bij veel teefjes merk je nu ook gedragsveranderingen: onrust, humeurig of juist erg aanhankelijk, het kan allemaal voorkomen. - Oestrus
Dit zijn de paar dagen rondom de eisprong, waarin een dekking daadwerkelijk kan resulteren in zwangerschap. De afscheiding neemt nu langzaam af. Het teefje wil nu ook graag paren en kan dit ook actief opzoeken. Andere honden (zowel reuen als teven) vinden haar nu waanzinnig interessant natuurlijk. De pro-oestrus en oestrus samen worden ‘loopsheid’ genoemd. - Post-oestrus
Dit is de fase na de vruchtbare periode: de teef staat geen dekking meer toe. Als er een succesvolle dekking heeft plaatsgevonden, nestelen de eitjes zich in en is de teef drachtig. Als er geen bevruchting heeft plaatsgevonden kan er soms een schijnzwangerschap / schijndracht optreden. Meer hierover verder in dit artikel. - An-oestrus
Dit is de periode van rust.
Wat is “normaal”?
Iedere hond is natuurlijk anders. Bij sommige teefjes merk je amper tot niets van de loopsheid (tot je ineens een roedel reuen achter haar aan hebt lopen), terwijl andere teefjes duidelijk niet fijn in hun vel zitten en amper te handelen zijn.
Naarmate je hond ouder wordt, kom je erachter wat voor haar ‘normaal’ is en zelfs dan kan het per cyclus nog wel verschillen.
Schijnzwangerschap
Iedere teef maakt na de loopsheid (dus in de post-oestrus) een orgaantje aan: het corpus luteum (gele lichaam). Het maakt niet uit of er een geslaagde dekking heeft plaatsgevonden of niet. Dit orgaantje produceert progesteron, wat tot doel heeft een eventuele zwangerschap in stand te houden.
Het wonderlijke is dat sommige teven in deze periode allerlei symptomen laten zien die wijzen op zwangerschap, terwijl ze dat eigenlijk niet zijn: dit noemen we schijnzwanger of schijndracht.
Mogelijk is schijnzwangerschap ontstaan zodat meerdere wolven in een roedel voor de puppy’s van de moederwolf konden zorgen. Bij schijnzwangere teven komt namelijk vaak ook de melkproductie op gang. Waarom sommige honden zo’n duidelijke schijnzwangerschap (compleet met melkproductie en nesten bouwen) laten zien en andere honden dit fenomeen niet vertonen, weten we niet.
Wil je meer lezen over schijnzwangerschap bij honden? Hier hebben we ook een apart artikel over geschreven.
Tips omgaan met loopsheid
- Doe rustig aan
Als je ooit zelf flink last hebt gehad van je hormonen, weet je dat je flink uit je doen kan zijn. Voor je hond geldt dat alle zorgvuldig aangeleerde commando’s als sneeuw voor de zon kunnen verdwijnen. Doe het echt even rustig aan met eventuele training en sporten. Waarschijnlijk is je hond nu afgeleid en onrustig en wil het misschien liever lekker rustig aan doen. - Uitlaten
Ook loopse teefjes moeten uitgelaten worden, sommige moet zelfs vaker plassen tijdens de loopsheid. Houd je teefje (ook al in pro-oestrus) aan de lijn en ga ook niet in een losloopgebied lopen. Naast dat loopse teefjes de neiging hebben om weg te lopen, is je hond nu een echte reu-magneet en het instinct is zo sterk, dat zij hun eigenaar ook even niet zullen zien staan en waarschijnlijk tijdelijk niet zullen luisteren. Een rustig tijdstip en gebied uitkiezen om te lopen kan voor zowel jou, je hond als andere honden en hun eigenaren veel rust geven. - Uitvloeiing
Tijdens de loopsheid verliest de teef bloederige afscheiding. Bij de ene hond is dit meer dan bij de andere. Bescherm je meubels met bijvoorbeeld dekens of matrasbeschermers en wees erop voorbereid dat je vaak met een doekje erachteraan moet. Was de hondendekens vaker. Er zijn ook een soort onderbroekjes op de markt, waar je zelfs nog een inlegkruisje in kunt doen. De ervaringen hiermee wisselen: het kan fijn zijn voor jezelf, maar een groot nadeel is dat de hond zichzelf niet schoon kan houden. Ook belangrijk: deze broekjes beschermen niet tegen een ongewenste dekking: als honden willen, kunnen ze ontzettend innovatief zijn, zo’n broekje is zo stuk.
Omgaan met schijnzwangerschap
Als je hond last krijgt van schijnzwangerschap, kan dat best heftig zijn. Ze kan nesten gaan bouwen, allerlei speeltjes, knuffels en sloffen voor puppy’s aanzien en gaan verzamelen of bewaken, depressief worden, minder eetlust hebben en melk gaan geven.
- Let op de symptomen van baarmoederontsteking
Veel verschijnselen van schijnzwangerschap kunnen lijken op baarmoederontsteking, een levensgevaarlijke aandoening. Hier moet je dus echt alert op zijn. Lees hier meer. - Afleiding
Vaak voelen schijndrachtige honden zich buiten beter en helpt het dus om afleiding te geven. Binnen kun je haar het beste een beetje laten. - Voer en drinken
Ga niet opeens dingen veranderen aan de voeding of het drinken. Vaak hebben teefjes in deze periode minder eetlust, ga niet nog minder voeren in de hoop dat de schijndracht dan stopt. Minder water geven is zelfs gevaarlijk, nooit doen. - Niet teveel stimuleren
Veel schijnzwangere teefjes likken zelf hun buik om de melkproductie te stimuleren. Pas op dat je zelf niet mee gaat doen door lekkere belly rubs. Dit kan het hele gebeuren nog meer stimuleren.
Wanneer moet je je dier ondersteunen?
Sommige teefjes hebben structureel echt last van hun hormonen, soms van de loopsheid zelf, soms van de schijndracht. Ik schrijf expres structureel omdat het ook gebeurt dat de ene cyclus heftiger is dan de andere. Sowieso is de eerste loopsheid vaak een behoorlijk grote verandering voor een teefje.
Als je merkt dat je hond het er zwaar mee heeft, zijn er opties om haar te ondersteunen.
Natuurlijke opties
Voor veel natuurlijke middelen die een normale hormoonbalans ondersteunen geldt dat je ze vaak langere tijd moet gebruiken (door de cyclus heen) voordat je goed kunt beoordelen of het jouw hond goed helpt.
- Teunisbloem en borage
De olie van teunisbloem en borage kun je inzetten bij vrouwelijke dieren om de hormoonbalans te ondersteunen. - Monnikspeper
Ook monnikspeper (Vitex agnus castus) kun je gebruiken om de hormoonhuishouding te normaliseren. - Leverkruiden
Verschillende leverkruiden, zoals Mariadistel, engelwortel en artisjok, kun je inzetten om de lever te ondersteunen. De lever op zijn beurt heeft weer een belangrijke rol in de aanmaak en afbraak van hormonen en kan zo helpen reguleren.
Vanwege de Europese Claimsverordening kunnen we op deze plaats niet veel informatie geven, bij vragen kun je bellen naar ons gratis Dierenartsenspreekuur. Iedere woensdag van 9.00 tot 10.00 op 023-5348469.
Een holistisch dierenarts die met homeopathie werkt kan mogelijk ook uitkomst bieden.
Dan maar castreren?
De meeste mensen die honden hebben laten hun dieren castreren. Bij teefjes houdt dit in dat de eierstokken verwijdert worden. Voor ons mensen is dit het meest makkelijk en er is geen risico meer op baarmoederontsteking.
Toch kleven er ook nadelen aan castratie en zou het naar mijn idee een weloverwogen keus moeten zijn. Die overweging kan voor iedere hond, mens en leefsituatie anders zijn. Een natuurgeneeskundige kan je hierin begeleiden.
Deze informatie is uitsluitend bedoeld voor educatieve doeleinden en vervangt niet het advies van een dierenarts.
Door de strenge Europese Claimsverordening mogen wij maar zeer beperkt informatie geven over de werking van producten.
Heb je vragen over onze producten of de toepassing ervan? Neem dan contact met ons op. Ons team van natuurgeneeskundig therapeuten en holistisch dierenarts adviseert je graag.
