• Betrouwbaar sinds 1995
  • 100% natuurlijk
  • Gratis levering vanaf €35 binnen NL
  • Deskundig advies
  • Beveiligde betaling
  • Door: Ingrid Langen

Eiwitten in de voeding – deel 2

De bronnen van eiwitten in de voeding van dieren kunnen zowel dierlijk als plantaardig zijn. Dierlijke bronnen bevatten meestal complete eiwitten die alle essentiële aminozuren in de juiste verhoudingen bieden. Voor honden en katten zijn vlees, en vis uitstekende bronnen van dierlijke eiwitten. Paarden halen hun eiwitten voornamelijk uit gras en hooi.

Plantaardige eiwitbronnen zijn ook belangrijk, vooral voor vegetarische of veganistische huisdierenvoeding en paardenvoeding. Plantaardige eiwitten zoals peulvruchten, granen en soja kunnen een aanvulling zijn op het dieet van honden en katten al moet er dan wel rekening mee worden gehouden dat de kwaliteit van plantaardig eiwit eigenlijk niet goed genoeg is voor carnivoren.

In het verleden werd wel gedacht dat eiwit in de voeding van paarden de oorzaak was van hoefbevangenheid. Inmiddels weten we dat niet het eiwit de boosdoener is, maar een overmaat aan fructanen (koolhydraten) in het gras.

Bronnen van eiwit voor honden en katten

Vlees, organen en botten zijn van oorsprong de belangrijkste bronnen van eiwit voor onze carnivore huisdieren. Het oerdieet van honden en katten bevatte zo’n 49 energie% eiwit. Dat betekent dat bijna de helft van de hoeveelheid energie werd geleverd door eiwit. In het huidige dagmenu dat vaak bestaat uit brokken of blikvoer is dat nog ‘maar’ 25 energie%. Dat vraagt nogal wat van de kwaliteit van dat eiwit om aan voldoende essentiële aminozuren te komen.

Eiwitbronnen in commerciële huisdiervoeders bestaan vaak uit peulvruchten, soja, granen en restproducten uit de  vleesverwerkingsindustrie. Die laatste bijproducten hebben doorgaans een hoge verhitting doorgemaakt (omwille van de hygiëne) maar daarmee is de eiwitkwaliteit (sterk) achteruit gegaan.

Hoeveel eiwit hebben honden en katten nodig?

Honden

  • Volwassen honden hebben gemiddeld 1 gram eiwit per kg lichaamsgewicht nodig.
  • Voor drachtige honden (einde zwangerschap) gaat de eiwitbehoefte omhoog naar 1,5 gram per kg lichaamsgewicht.
  • Melkgevende teefjes (eerste 4 weken) is de eiwitbehoefte 4-6 gram per  kg lichaamsgewicht.
  • In de laatste weken van de lactatieperiode gaat de eiwitbehoefte wat omlaag naar 2-4 gram per kg lichaamsgewicht.

Katten

  • Volwassen katten hebben gemiddeld 5 gram eiwit per kg lichaamsgewicht nodig.
  • Voor zwangere poezen loopt de eiwitbehoefte in het laatste trimester op tot 7 gram eiwit per kg lichaamsgewicht.
  • Melkgevende poezen hebben in de eerste 4 weken 8-10 gram per kg lichaamsgewicht nodig.
  • In de laatste weken van de lactatieperiode is dat 7-8 gram per kg lichaamsgewicht.

De exacte hoeveelheid eiwit die een hond of kat nodig heeft, kan variëren afhankelijk van factoren zoals leeftijd, grootte, activiteitsniveau en gezondheidstoestand.

eiwitten in de voeding

Hoe zit het met vegetarische voeding voor honden en katten?

Er gaan steeds meer stemmen op om ook onze carnivore huisdieren over te zetten op vegetarische voeding. Overwegingen hierbij zijn het verminderen van de vleesconsumptie vanuit het perspectief van het klimaat. En ook vanuit een wens voor een diervriendelijker leven voor de ‘prooi’ dieren zoals pluimvee en varkens.

De andere kant van het verhaal is echter dat met het overstappen naar peulvruchten, soja en granen niet alleen de eiwitbron aangepast wordt. Het dagmenu gaat daarmee ook substantieel omhoog in koolhydraten. Onze huisdieren lijden in toenemende mate aan obesitas en daarmee samenhangende welvaartsziekten, veroorzaakt door voornamelijk de overmaat aan koolhydraten.

Het zal een uitdaging zijn om hier een juiste balans in te vinden.

Bronnen van eiwit voor paarden en pony’s

Paarden en pony’s halen hun eiwit voornamelijk uit hun ruwvoer, zoals groen gras en hooi/voordroogkuil. Een paard dat de hele dag op de weide graast, haalt daar wel zo’n 3x z’n behoefte aan eiwit vandaan. De kwaliteit van dit eiwit kan echter flink verschillen. Daarom hebben we het bij paarden doorgaans over de hoeveelheid Ruw Eiwit (RE) en de hoeveelheid Verteerbaar Ruw Eiwit paard (VREp). Bijvoorbeeld hooi dat afkomstig is van een flink bemest weiland bevat wellicht veel ruw eiwit maar dit ruw eiwit is doorgaans moeilijk verteerbaar voor paarden.

Andere factoren die de hoeveelheid eiwit in ruwvoer (hooi en voordroogkuil) bepalen zijn weersinvloeden (droog vs. nat voorjaar, veel zonlicht of juist weinig) en het moment van oogsten. Zo is er de laatste jaren een tendens van meer suiker en minder eiwit in ruwvoer te zien. Je kunt dit laten analyseren in een laboratorium; we doen dit echter maar zelden. We gaan uit van gemiddelde waarden en verder van wat er op de zak voer staat aangegeven.

Krachtvoer, muesli’s en balancers bevatten ook een hoeveelheid eiwit, doorgaans wel van goede kwaliteit. De hoeveelheid RE en VREp vind je doorgaans wel op de zak terug. En hierbij wordt het aandeel van essentiële aminozuren doorgaans ook in de gaten gehouden. Met name de limiterende aminozuren zoals methionine en lysine worden in de declaraties aangegeven.

Hoogwaardige eiwitbronnen voor paarden zijn luzerne, soja en lijnzaad. En wei-eiwit voor veulens en jonge paarden.

Hoeveel eiwit hebben paarden en pony’s nodig?

De eiwitbehoefte verschilt per type arbeid en of een paard bijvoorbeeld drachtig is (geweest). Ook de leeftijd speelt een rol: een ouder paard (vanaf ca. 18 jaar) heeft een hogere behoefte aan eiwit omdat de spijsvertering slechter verloopt. Je ziet oude(re) paarden dan terugvallen in bespiering.

Volgens het CVB Tabellenboek (2009) ligt de onderhoudsbehoefte van een volwassen paard op ongeveer 500 gram eiwit per dag. De behoefte van een sportpaard dat (zeer) zware arbeid moet verrichten, is grofweg twee keer zo hoog. Een lacterende merrie heeft met een gemiddelde behoefte van 1.600 gram eiwit per dag een drie keer zo hoge behoefte als een paard in onderhoud. Zie ook onderstaand schema.

TYPE PAARD BEHOEFTE AAN EIWIT
IN GRAM/DAG
Volwassen paard
600 kg (warmbloed)
Onderhoud gemiddeld 521
Lichte arbeid 671
Gemiddelde arbeid 750
Zware arbeid 807
Zeer zware arbeid 1164
Drachtige merries
Maand 10 736
Maand 11 850
Lacterende merries
Maand 1 1593
Maand 2 1650
Maand 3 1650

 

(Bron: CBV Tabellenboek, 2009).

De randvoorwaarde bij het vaststellen van deze hoeveelheden is, uiteraard, de kwaliteit van het eiwit. Wanneer er een of meerdere essentiële aminozuren ontbreken, dan gaat het lichaam alsnog eiwit afbreken om aan dat aminozuur te komen.

Conclusie

De kwaliteit van eiwit voor paarden, honden en katten wordt bepaald door de bron van dat eiwit. Er zijn veel factoren die daar een rol in spelen. Kritisch ingrediëntendeclaraties lezen van honden- en kattenvoer is aan te raden. Voor paarden is het zinvol om het ruwvoer (van 1 partij) jaarlijks te laten analyseren op het eiwitgehalte. Om dan een juiste keuze te kunnen maken in krachtvoer en/of een supplement.

In het volgende deel van deze artikelenreeks lees je meer over de rol van eiwit voor het opbouwen en het herstel van spieren.

Stel je vraag!

Wil je een reactie delen of heb je een vraag?

Deel gerust je reactie of stel je vraag via het formulier. Wij staan altijd klaar om te helpen. En mocht je liever een consult willen aanvragen, dan kun je dat natuurlijk ook doen via het formulier. Wij helpen je graag verder!

 

Ga naar het Groene Kennisconsult

Schrijf je in voor onze nieuwsbrief

één keer per maand ons nieuws en aanbiedingen in je mailbox!