• Door: Melody Eveleens
• Leestijd: 4 minuten

Oplossingen voor bijen: hoe kunnen we helpen de bijenpopulatie te beschermen?

De bijen hebben het zwaar: van de 360 bijensoorten die in Nederland bekend zijn, zijn er al 34 verdwenen. Wereldwijd zijn 50% van de bijensoorten bedreigd. Er is sprake van grote bijensterfte, zowel onder bijenvolken van imkers onder wilde bijen. En dat terwijl deze dieren zo belangrijk zijn voor de gezondheid van de planeet! Daarom kijken we in dit blog naar oplossingen voor bijen.

Bijen – samen met andere bestuivers, zoals vlinders, hommels en zweefvliegen – spelen een essentiële rol in ons ecosysteem. Ze zijn verantwoordelijk voor het bestuiven van een groot deel van de plantenwereld, waaronder 80% van de gewassen die we als voedsel verbouwen. Zonder bestuivers zijn veel planten niet in staat zich voort te planten, wat enorme negatieve gevolgen heeft voor alle ecosystemen én voor de voedselvoorziening.

De rol van bijen bij bestuiving

Bijen zijn bijzonder efficiënte bestuivers vanwege hun gedrag en fysiologie. Terwijl ze nectar verzamelen als voedselbron, komen ze in contact met de stuifmeelkorrels van bloemen. Dit stuifmeel blijft aan hun harige lichaam kleven en wordt vervolgens overgebracht naar andere bloemen, waardoor bestuiving plaatsvindt. Dit proces is cruciaal voor de productie van fruit, groenten en zaden.

Bijensterfte en oorzaken

Helaas hebben bijen in de afgelopen decennia te kampen gehad met aanzienlijke sterfte. Belangrijke oorzaken zijn de verspreiding van ziekten en parasieten, zoals de Varroa-mijt, die bijenvolken verzwakken en decimeren. Daarnaast hebben het gebruik van pesticiden, verlies van habitat (minder natuur = minder bloemen) en klimaatverandering wereldwijd een verwoestend effect gehad op bijenpopulaties. Niet alleen door gif gaan bijen dood, maar ook door grootschalige landbouw en gebrek aan biodiversiteit.

Helaas is er laatst duidelijk geworden dat het oppervlaktewater rondom de bollenteelt in Noord-Holland zwaar vervuild is met dinoterb, dat een verboden bestrijdingsmiddel is. En niet alleen de bollenteelt, maar ook planten uit het tuincentrum kunnen vervuild zijn. Zelfs op groente en fruit kan een mix aan pesticiden voorkomen (tenzij ze van gecontroleerd biologische teelt zijn).

Hoe kunnen we bijen helpen?

Genoeg reden om in je eigen tuin of op je dakterras of balkon te zorgen dat de wilde en solitaire bijen een handje geholpen worden! Hier wat tips om je op weg te helpen:

• Planten van bijenvriendelijke bloemen
  Zaai royaal met een bloemenmengsel van planten dat bijen aantrekt. Denk hierbij aan: gele mosterd, verschillende soorten klaver, koriander, venkel, wilde kamille, bernagie (komkommerkruid), goudsbloem (calendula), korenbloem en kaasjes kruid (malve). Zo’n mengsel kun je het beste vanaf april zaaien.
  Het zaaien van bloemen die aantrekkelijk zijn voor bijen voorziet bijen van voedsel en leefgebied. Door een diversiteit aan bloemen te planten, kunnen bijen gedurende het hele groeiseizoen voedsel vinden.
• Vermijden van pesticiden
  Het verminderen van het gebruik van pesticiden in tuinen en landbouwgebieden is essentieel om de gezondheid van bijen te beschermen. Biologische landbouwmethoden, die minder afhankelijk zijn van chemische bestrijdingsmiddelen, bieden een duurzamer alternatief.
• Creëren van nestgelegenheid
  Het plaatsen van insectenhotels en het behouden van onverstoorde grondgebieden helpt solitaire bijen en andere bestuivende insecten bij het vinden van veilige nestplaatsen. Deze insecten gebruiken vaak holle stengels, zandige bodems of kleine openingen in hout om hun eieren te leggen en larven groot te brengen.
  Een insectenhotel kun je zelf maken of kopen en op een zonnige, beschutte plek in de tuin ophangen. Een kant en klaar insectenhotel is bij de meeste tuincentra wel te koop.
• Educatie en bewustwording
  Het verspreiden van kennis over bijen en hun belang voor ons ecosysteem kan helpen bij het stimuleren van acties ter ondersteuning van bijenpopulaties. Door bewustwording te vergroten over de oorzaken van bijensterfte en hoe individuen kunnen helpen, kunnen we collectief bijdragen aan het behoud van deze cruciale bestuivers.

Het beschermen van bijen en andere bestuivers is niet alleen een kwestie van natuurbehoud, maar ook van voedselzekerheid en biodiversiteit. Door gezamenlijk actie te ondernemen om de omstandigheden voor bijen te verbeteren, kunnen we een positieve impact hebben op het milieu, en de toekomst van onze planeet veiligstellen.