• Door: Melody Eveleens

“Baat het niet dan schaadt het niet!”

Deze tenenkrommende uitspraak willen we bij De Groene Os het liefst nooit meer horen. Hij wordt namelijk meestal gebruikt als men ‘iets’ natuurlijks wil proberen of (nog erger) allerlei huismiddeltjes aan het proberen is, maar nog niet bij de dierenarts is geweest. In deze blog achterhalen we wat er niet klopt aan deze uitspraak en laten we zien dat het zelfs gevaarlijk kan zijn.

Natuurlijke geneeswijzen
Natuurlijke geneeswijzen kunnen veel voordelen hebben. Ze zijn een logische keuze omdat ze het lichaam minder belasten met afvalstoffen dan chemische middelen en ze hebben meestal (niet altijd!) minder bijwerkingen. Er zijn genoeg gevallen bekend waarbij een dier ‘regulier’ was uitgedokterd, terwijl er met natuurlijke middelen en een goed aanvullend advies nog veel winst te behalen viel.

Zuivere vorm
Door kruiden of vitaminen in hun natuurlijke vorm te gebruiken, zijn ze beter werkzaam: het geheel is meer dan de som der delen. En daar zit de crux: ze zijn werkzaam. Daarom gebruiken wij ze en ontwikkelen wij onze middelen ermee.

Alternatief of aanvullend?
Persoonlijk heb ik niet zoveel met de term ‘alternatieve geneeswijzen’. Ik houd meer van de term aanvullend of complementair. Met alternatief wordt namelijk meestal bedoeld dat het een alternatief is voor een reguliere behandeling van een arts, terwijl er juist het meeste bereikt kan worden als verschillende disciplines samenwerken en elkaar aanvullen.

Milde kruiden
Binnen de natuurlijke geneeswijzen heb je verschillende therapieën. Denk hierbij aan fytotherapie (kruidengeneeskunde), homeopathie (sterk verdunde extracten), orthomoleculaire geneeskunde (inzetten van bepaalde doses voedingsstoffen), aromatherapie (gebruik van etherische oliën) en Bach Bloesemtherapie (verdunde extracten van specifieke bloesems) Sommige van deze therapievormen zijn relatief ‘mild’, zoals bijvoorbeeld de Bach Bloesemtherapie. Om ze goed werkzaam te maken heb je echter wel een diagnose en advies van een opgeleide therapeut nodig.

De meeste therapieën zijn echter heel erg krachtig. Aromatherapie maakt gebruik van zeer geconcentreerde plantenkracht. Ook bij het gericht inzetten van vitamines moet je goed weten wat je doet om overdoseringen te voorkomen.

Kruiden kunnen heel krachtig werken. Ze kunnen heel veilig zijn, zoals een Calendulazalf die zelfs gebruikt kan worden bij baby’s en jonge dieren. Maar onderschat de kracht van planten niet. Denk bijvoorbeeld aan van die kleine, maar zeer giftige besjes in de natuur. Het kan gevaarlijk zijn om zonder deskundig advies natuurlijke middelen te gaan gebruiken of zelf te gaan dokteren.

Alles is vergif
Dosis sola facit venenum, alleen de hoeveelheid maakt het vergif, zei Paracelsus (grondlegger van de medische chemie) al in de 16e eeuw. De dosis bepaalt. Dit geldt ook voor kruiden. Sommige kruiden zijn al in kleine hoeveelheid giftig of hebben de gevaarlijke eigenschap om zich op te stapelen in de lever als ze over een langere periode worden ingenomen. Jacobskruiskruid is een berucht voorbeeld.

De uitspraak ‘De dosis bepaalt’ geldt voor alles. Niemand zal ontkennen dat water gezond is. En toch kun je hartstikke doodgaan van veel te veel water. Hetzelfde geldt voor kruiden die als therapievorm worden ingezet. Soms zit er maar een klein verschil tussen een werkzame dosering waarbij het lichaam op de juiste manier ondersteund wordt, of een te hoge dosis waarbij bijwerkingen optreden.

Een stof waar momenteel veel om te doen is, is vitamine B6 (pyridoxine). Vitamine B6 kan worden ingezet om de hersen- en zenuwfunctie te verbeteren. Klachten als  depressie, verwardheid en een overprikkeld zenuwstelsel kunnen wijzen op een tekort. Maar als er langdurig veel teveel van wordt ingenomen, kunnen er juist klachten aan het zenuwstelsel optreden. Gelukkig verdwijnen deze klachten in de meeste gevallen trouwens gelijk als de hoeveelheid vitamine B6 wordt teruggebracht.

Interacties en contra-indicaties
Kruiden en voedingsstoffen kunnen ook interacties hebben met elkaar of met medicijnen. Dit is een van de redenen waarom het zo belangrijk is dat dierenartsen en natuurgeneeskundig therapeuten moeten samenwerken. Dierenartsen hebben diepgaande kennis van farmacologie die therapeuten niet hebben, terwijl therapeuten vaak  meer weten over hoe bepaalde kruiden en voedingsstoffen zich in het dierenlichaam gedragen.

Kruiden die al snel ‘verdacht’ zijn om samen met medicijnen te gebruiken zijn de zogenaamde leverkruiden. Deze groep kruiden wordt gekenmerkt door de aanwezigheid van veel bitterstoffen die de leverwerking stimuleren. Als je weet dat medicijnen meestal ook door de lever worden verwerkt, kan het zo zijn dat medicijnen ook versneld worden afgebroken en dus niet optimaal werkzaam zijn.

Naast de typische leverkruiden zoals Cynara scolymus (artisjok) en Angelica archangelica (grote engelwortel), is Hypericum perforatum (Sint Janskruid) ook een goed voorbeeld van een kruid dat niet zonder meer veilig gebruikt kan worden naast medicatie. Ook deze plant heeft een werkingsmechanisme via de lever. Bij mensen staat het erom bekend dat het de werking van de anticonceptiepil dusdanig kan verminderen dat gelijktijdig gebruik kan leiden tot zwangerschap.

Ook als kruiden op hetzelfde werkingsmechanisme inwerken, is combineren niet altijd even verstandig. Een voorbeeld hiervan is Boswellia serrata en NSAID’s (reguliere pijnstillers).

Met contra-indicaties worden bepaalde situaties bedoeld waarbij een stof beter niet gebruikt kan worden. Zo is zoethout onder andere een prachtig middel voor de maag, maar het heeft ook een bloeddruk verhogende werking. Dit kan zinnig zijn bij dieren met een te lage broeddruk, maar moet vermeden worden bij dieren die al een hoge bloeddruk hebben.

Conclusie
Er valt nog veel te winnen op het gebied van samenwerking tussen complementaire en reguliere geneeswijzen. Hoe meer kennis er komt, hoe meer behoefte er ook zal zijn aan kwalitatief goed onderzoek als het gaat om natuurlijke middelen.

Tot die tijd is het belangrijk om vooral goede informatie in te winnen als je je dier wilt behandelen met natuurlijke middelen. Wij helpen je graag met een advies voor je dier en zullen je doorverwijzen als het nodig is, maar vraag bij twijfel altijd je dierenarts! Een goede diagnose is het halve werk.
Bel op en ga langs om te vertellen waar je tegenaan loopt of waar je tegenop ziet.

Deze informatie is uitsluitend bedoeld voor educatieve doeleinden en vervangt niet het advies van een dierenarts.

Door de strenge Europese Claimsverordening mogen wij maar zeer beperkt informatie geven over de werking van producten.
Heb je vragen over onze producten of de toepassing ervan? Neem dan contact met ons op. Ons team van natuurgeneeskundig therapeuten en holistisch dierenarts adviseert je graag.